10+1 βιβλία που πρέπει να διαβάσεις πρίν τα 30

Η αλήθεια είναι ότι κατά καιρούς έχουμε βομβαρδιστεί από διάφορες λίστες βιβλίων που πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσεις και η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να συνοψίσεις σε δέκα ή είκοσι βιβλία όλο το φάσμα τις παγκόσμιας λογοτεχνίας. Επειδή όμως εμείς λατρεύουμε τις λίστες και με απόλυτα υποκειμενικό κριτήριο, παραβλέποντας όσο μπορούμε μερικά πολύ κλασικά βιβλία που είτε τα ξέρεις ήδη είτε θα σου φανούν τόσο κλασικά που δεν πρόκειται να τα διαβάσεις, προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε 10+1 προτάσεις μοντέρνες ή μη, σίγουρα όμως διαχρονικές, που εκτός του ότι θα σου δώσουν μια σφαιρική άποψη της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το σίγουρο είναι ότι θα σε κάνουν να αλλάξεις την κοσμοθεωρία σου. Μια λίστα που εμπεριέχει όχι απαραίτητα τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά  αριστουργήματα αλλά βιβλία που, δανειζόμενος την φράση του Κάφκα, θα είναι η αξίνα που θα θρυμματίσει την παγωμένη θάλασσα του εσωτερικού μας κόσμου. Θα τα λατρέψετε και σίγουρα θα τα συστήσετε και σε άλλους.

1)Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια  
Lee Harper

 «Σκοτώστε όσες κίσσες θέλετε, αν μπορείτε να τις πετύχετε, αλλά να θυμάστε ότι είναι αμαρτία να σκοτώσεις τα κοτσύφια». Αυτή είναι η συμβουλή του δικηγόρου Άτικους Φιντς στα παιδιά του, καθώς ο ίδιος αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό «κοτσύφι» αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο. [. . .] Το φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη. . . Ένα από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ, το “Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια” συγκαταλέγεται ανάμεσα στα αξιολογότερα κλασικά έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας. Εκδόσεις Bell

2) Ιστορία αγάπης και σκότους
Oz Amos

Στο κέντρο αυτού του μυθιστορήματος βρίσκεται η ιστορία ενός φαντασιόπληκτου παιδιού που κάποτε θα γίνει συγγραφέας, του τραγικού γάμου των γονιών του καθώς και η ιστορία της παράξενης, για τα μάτια ενός παιδιού, γέννησης ενός κράτους. Γύρω από τον κεντρικό αυτό πυρήνα βρίσκονται οι μεγάλες μεταναστεύσεις, οι μεγάλες ιδέες, τα μεγάλα αδιέξοδα του 20ού αιώνα, αλλά και τα προσωπικά τραύματα που αφήνει μερικές φορές η Ιστορία στις ψυχές των ανθρώπων. Μυθιστόρημα που άλλοτε γίνεται επικό σαν μουσική συμφωνία και άλλοτε χαμηλόφωνο και τρυφερό σαν παιδική εξομολόγηση, η “Ιστορία αγάπης και σκότους” θεωρείται το αριστούργημα του μεγάλου Ισραηλινού φιλειρηνιστή συγγραφέα και ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα της εποχής μας.
Εκδόσεις Καστανιώτης

3) Η δίκη
Kafka Franz

Πεθαίνοντας ο Κάφκα κληροδότησε έναν αριθμό χειρογράφων στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την υπόδειξη να καταστραφούν. Ο Μπροντ αγνόησε την υπόδειξη αυτή και έτσι «Η δίκη» δημοσιεύτηκε έναν χρόνο αργότερα, το 1925. Το μυθιστόρημα, γραμμένο πιθανότητα το 1914, παρακολουθεί την καταξίωση του Γιόζεφ Κ. μέσα σ’ έναν γραφειοκρατικό λαβύρινθο, από το πρωινό όπου ξυπνά και διαπιστώνει ότι έχει συλληφθεί αδικαιολόγητα, μέχρι την εκτέλεσή του από δύο μαυροφορεμένους άντρες.
Έργο δυνατού και προφητικού συμβολισμού, παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά και πολυμεταφρασμένα βιβλία του 20ού αιώνα.
Εκδόσεις Κέδρος

 

4)Τι ωραίο πλιάτσικο!
Coe Jonathan

Τη Βρετανία που ανέδειξε τη Μάργκαρετ Θάτσερ ως σύμβολο ενός συλλογικού κακού χαρακτήρα, περιγράφει ο Κόου.
Το «Τι ωραίο πλιάτσικο!» περιλαμβάνει μια σειρά από βρετανικές εικόνες και στερεότυπα – για να τα παραμορφώσει και να τα εξωθήσει στο γελοίο: τις μεγάλες αριστοκρατικές οικογένειες που σπαράζονται αναίμακτα (ή αιματηρά), τις εκκεντρικές γριές, τα στοιχειωμένα αρχοντικά, ολόκληρο το γκραν γκινιόλ της αστικής τάξης, σ’ ένα βασίλειο κάθε άλλο παρά ενωμένο, […] όπου “κατεστημένο” είναι η αδυσώπητη οικονομική εξουσία.
Διαβάζοντας τον Κόου, θυμάται κανείς μια φράση από την Μύριελ Σπαρκ: “Τότε, πριν από πολύ καιρό, το 1945, όλοι οι καλοί άνθρωποι στη Βρετανία ήταν φτωχοί…”. Αυτό υποστηρίζει ο Κόου: οι καλοί του άνθρωποι είναι φτωχοί, ευπαθείς και έκπληκτοι. (Σώτη Τριανταφύλλου, από το επίμετρο της έκδοσης)

[…] Όσον αφορά την πληγείσα υπερηφάνεια της βρετανικής άρχουσας τάξης, η Σώτη Τριανταφύλλου στο επίμετρο του μυθιστορήματος του Κόου δίνει μια γλαφυρή περιγραφή των περιπετειών της μετά τη δεκαετία του 1960, όταν “ξαφνικά οι βαθυστόχαστοι Βρετανοί αποικιοκράτες παρουσιάζονταν ως κωμικοί γέροι με κάσκες και βερμούδες, και οι σοβαρές Αγγλίδες κυρίες ως ανέραστες γεροντοκόρες με τσιριχτές φωνές και κραυγαλέα καπελίνα”. Στο μυθιστόρημα του Κόου έχουμε και πάλι τα βρετανικά στερεότυπα τα οποία εξωθούνται στην υπερβολή και στο γελοίο, αλλά αυτή τη φορά η άρχουσα τάξη δεν είναι περιθωριοποιημένη, ούτε άκακη. Οι σνομπ της Βρετανίας δεν είναι απλώς εκκεντρικοί ή γραφικοί, αλλά είναι στυγνοί εκμεταλλευτές. Πλάσματα διεφθαρμένα πίσω από μια βιτρίνα ευγενείας. Το αποτέλεσμα είναι κωμικό και ο Κόου το εκμεταλλεύεται στο έπακρον, με μια αποτελεσματικότητα άξια των καταβολών του.
Εκδόσεις Πόλις

5) Ο λύκος της στέπας
Hesse Hermann

Ο μελαγχολικός Χάρρυ Χάλλερ ζει σε ένα νοικιασμένο δωμάτιο. Η απέχθεια που νιώθει για τον μοντέρνο τρόπο ζωής τον ωθεί να μένει μόνος – σαν ένας λύκος της στέπας. Και παρόλο που αποζητά την ανθρώπινη ζεστασιά και τη συντροφικότητα, αδυνατεί να συμβιβαστεί με την υποκρισία των αστικών αξιών. Ωστόσο, γνωρίζοντας την ανέμελη αλλά και απατηλή Ερμίνε θα νιώσει τα ψήγματα μιας πιθανής ευτυχίας.
Ο Χάλλερ αγωνίζεται να συμβιβάσει την αρχέγονη, άγρια φύση του λύκου με τις επίπλαστες κοινωνικές επιταγές. Διχασμένος ανάμεσα στην ύλη και στο πνεύμα, προσπαθεί να ανακαλύψει τη βαθύτερη φύση του και να συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους και τη ζωή. Μεταθέτοντας τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, ο Χάρρυ Χάλλερ επιδιώκει να βγει από την απομόνωση, ανασύροντας από τα σκονισμένα κιτάπια της καθημερινότητας τη μέθεξη και την ελευθερία.
Ο λύκος της στέπας εκδόθηκε το 1927 και ήταν το μυθιστόρημα που χάρισε στον Έσσε την παγκόσμια αναγνώριση. Αποτελεί ένα δυνατό ανάγνωσμα, που ιχνηλατεί τα σκοτεινά μονοπάτια της ανθρώπινης ψυχής και μας παρασύρει στη δίνη του.
Εκδόσεις Μίνωας

6) 1984- Ο μεγάλος αδελφός 
Orwell George

Το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα μέσα από αμέτρητες διαδραστικές τηλεοθόνες, ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις πράξεις και τις συνειδήσεις. Όλα προσαρμόζονται στη μία και μοναδική αλήθεια, αυτή που πρεσβεύει το Κόμμα, ο μόνος αλάθητος μηχανισμός, του οποίου προσωποποίηση είναι ο Μεγάλος Αδελφός. Όλα, ακόμα και το παρελθόν: όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.
Το έγκλημα της σκέψης είναι θανάσιμο αμάρτημα. Γι’ αυτό πρέπει να εξαλειφθεί οτιδήποτε οδηγεί στη διάπραξή του: ελευθερία, γλώσσα, ανθρώπινα αισθήματα. Και όποιος υποπέσει σε έγκλημα σκέψης, πρέπει να οδηγηθεί στον θάνατο αναμορφωμένος: θα πεθάνει αγαπώντας τον Μεγάλο Αδελφό.
Όταν ο Όργουελ έγραφε το βιβλίο του, το 1984 ήταν μέλλον. Σήμερα είναι παρελθόν. Αλλά, μετά από το έργο αυτό, το πραγματικό 1984 θα είναι πάντα μια χρονιά του μέλλοντος, η πρώτη του ζοφερού μιλένιουμ που απειλεί την ανθρώπινη ιστορία.
Ένα από τα μεγαλύτερα βιβλία του εικοστού αιώνα, το “1984” διαβάστηκε σαν μανιφέστο και θαυμάστηκε σαν προφητεία. Η εφιαλτική του αλήθεια για το κράτος της θανατερής τρομοκρατίας απέχει μόλις ένα βήμα από το να γίνει πραγματικότητα: ήδη ο Μεγάλος Αδελφός μας βλέπει.
Εκδόσεις Κάκτος

7) Η γιορτή του τράγου
Vargas- Llosa Mario

Γιατί η Ουρανία Καβράλ επιστρέφει στο νησί της, στις αρχές της δεκαετίες του ’90, ενώ είχε ορκιστεί να μην ξαναπατήσει το πόδι της εκεί; Γιατί αισθάνεται τρόμο για τη ζωή από τα 14 της χρόνια; Και γιατί δεν γνώρισε ούτε έναν έρωτα στη ζωή της; Στη «Γιορτή του τράγου», το νέο του πολυαναμενόμενο μυθιστόρημα ο μεγάλος Περουβιανός συγγραφέας υφαίνει μια μεγάλη τοιχογραφία όπου η Ιστορία μπλέκεται με τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες, και όπου γνωστά ιστορικά πρόσωπα -όπως ο στρατηγός Τρουχίλιο που βασάνισε 3.000.000 ανθρώπους χωρίς να υποψιάζεται τη «μακιαβελική» πτώση του- διασταυρώνουν τα πεπρωμένα τους με τους μυθιστορηματικούς ήρωες του βιβλίου.
Με έναν καταιγιστικό ρυθμό και την αξεπέραστη λογοτεχνική του ικανότητα, ο Βάργκας Λιόσα επιστρέφει στο «πολιτικό» μυθιστόρημα για να συγκινήσει, να προειδοποιήσει και να καταγγείλει όλες εκείνες τις μορφές εξουσίας που επιβιώνουν ανοίγοντας δρόμο μέσα από σωρούς πτωμάτων. Η παγκόσμια κριτική χαιρέτησε τη «Γιορτή του τράγου» ως το αναμφισβήτητο αριστούργημα της ώριμης συγγραφικής περιόδου του Βάργκας Λιόσα.
Εκδόσεις Καστανιώτη

8) Έγκλημα και τιμωρία
Dostoyevsky Fyodor

Το “Έγκλημα και Τιμωρία” έχει μεταφραστεί αμέτρητες φορές στη γλώσσα μας, μια ή δυο φορές από τα ρωσικά και αρκετές φορές από… τα ελληνικά. Το έργο αυτό, μ’ όλη την αφάνταστη εξέλιξη σ’ όλους τους τομείς του Πνεύματος και της Τέχνης, εξακολουθεί να παραμένει κλασικό και ανυπέρβλητο πρότυπο του ψυχολογικού μυθιστορήματος. Μεταφρασμένο εδώ, κατευθείαν απ’ το ρωσικό κείμενο κι απ’ τον Άρη Αλεξάνδρου, αποδίδει όλη την ατμόσφαιρα και τη ζεστασιά του πρωτότυπου. Όλοι οι ήρωες του έργου: ο δαιμονικός Ρασκόλνικοφ, ο τραγικός Μαρμελάντοφ, η μαρτυρική Σόνια, η βασανισμένη Πουλχερία Αλεξάντροβνα, ο σατανικός Πορφύρης Πετρόβιτς, η υπέροχη Ντούνια Ρομάνοβνα, ο λάγνος Σβιντριγκάιλοβ, όλοι αιώνιοι ανθρώπινοι τύποι, στέκονται μπροστά μας, είτε έξαλλοι είτε θλιμμένοι είτε σαρκαστικοί, και δε μας εγκαταλείπει ποτέ η παρουσία τους, όσα χρόνια κι αν περάσουν απ’ την πρώτη μας γνωριμία μαζί τους.
Εκδόσεις Γκοβόστης    

9) Η δύναμις και η δόξα
Greene Graham

Η Δύναμις και η Δόξα καθιέρωσε τον Γκράχαμ Γκρην διεθνώς ως συγγραφέα μεγάλου διαμετρήματος. “Θεωρείται κατά γενική ομολογία το αριστούργημά του, είναι το βιβλίο του Γκρην που χαίρει της μεγαλύτερης εκτίμησης τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς”, γράφει ο Τζον Άπνταϊκ.
Με το επιχείρημα ότι ο Καθολικός κλήρος είναι διεφθαρμένος και οπισθοδρομικός, η επαναστατική κυβέρνηση του Μεξικού, το 1924, εξαπολύει ευρείας κλίμακας διώξεις εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας που έχουν ως επακόλουθο τον πόλεμο των Cristeros. Σε ορισμένες Πολιτείες οι διωγμοί είναι ιδιαίτερα σκληροί και οι ιερείς καλούνται να αποσχηματισθούν, υπό την απειλή της θανατικής ποινής. Η δράση του μυθιστορήματος τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του 1930.
“Το κοινωνικό τοπίο είναι ένα τοπίο βίας και εγκατάλειψης. Κυρίως εγκατάλειψης, υλικής και ψυχικής. Έρημη χώρα: άδειες, παρατημένες καλύβες, εγκαταλελειμμένα σπίτια, γκρεμισμένες εκκλησίες, κουρασμένοι και παραιτημένοι άνθρωποι. Αρρώστια και θάνατος παντού. Ο Θεός φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τα πλάσματά του. […] Σε όλη αυτή την αχανή περιοχή, τούτη την περίοδο του άγριου διωγμού, έχει απομείνει ένας μόνο ιερέας της Καθολικής Εκκλησίας. Διατρέχει την περιοχή κυνηγημένος από την αστυνομία, προσπαθώντας διαρκώς να κρυφτεί, να διαφύγει και να δραπετεύσει”, γράφει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης.
Ο ήρωας συγκεντρώνει όλα τα μειονεκτήματα: αλκοολικός, πατέρας εξώγαμου παιδιού που το έχει εγκαταλείψει, δειλός, με πίστη κλονισμένη, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση. Και όμως, ο παπάς αυτός αρνείται να υποταγεί, μετακινείται από χωριό σε χωριό, προσπαθώντας να ξεφύγει από την καταδίωξη, φροντίζει ασθενείς, τελεί λειτουργίες, βαφτίζει παιδιά και οδηγείται στο μαρτύριο, κινούμενος από ένα ιδιότυπο αίσθημα αξιοπρέπειας. Ο Γκρην αντιπαραθέτει στον ήρωά του έναν άλλο, πολύ ισχυρό χαρακτήρα: τον επικεφαλής των διωκτικών δυνάμεων, αδιάφθορο, “ασκητή και μυστικό της Επανάστασης, που αγωνίζεται για τη συνολική καταστροφή του παλιού κόσμου της αδικίας”. Αυτός ο ιδεαλιστής με το περίστροφο “θέλει να λυτρώσει τα παιδιά από τη δυστυχία, τη φτώχια, τις προκαταλήψεις, είναι “διατεθειμένος να πραγματοποιήσει ολόκληρη σφαγή για χάρη τους”” (Στ.Ζ.) και, μολονότι επικαλείται τις αρχές της αδελφοσύνης και του Ορθού Λόγου, βάφει τα χέρια του με αίμα.
Ο ίδιος ο Γκρην έγραψε για το Η Δύναμις και η Δόξα: “Αυτό το βιβλίο μου έδωσε τη μεγαλύτερη ικανοποίηση από όλα όσα έχω γράψει”
Εκδόσεις Πόλις

10) Ο ξένος
Camus Albert

«…Αυτό που θα διαβάσει ο αναγνώστης στον “Ξένο”, είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που, δίχως τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια. Ένιωσα εξάλλου την ανάγκη να πω, κι ας μοιάζει παράδοξο, πως προσπάθησα ν’ αποδώσω με τον ήρωά μου τον μόνο Χριστό που μας αξίζει. Είναι φανερό λοιπόν, μετά τις εξηγήσεις μου, ότι το είπα χωρίς πρόσθεση βλασφημίας, απλώς και μόνο με την κάπως ειρωνική τρυφερότητα που δικαιούται να νιώθει ένας καλλιτέχνης για τα πρόσωπα που δημιουργεί».
Εκδόσεις Καστανιώτη

 

11) Στον κήπο του Επίκουρου
Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου
Yalom Irvin

Από τον συγγραφέα των βιβλίων «Όταν έκλαψε ο Νίτσε», «Στο ντιβάνι», «Ο δήμιος του έρωτα», «Θρησκεία και Ψυχιατρική», «Το δώρο της ψυχοθεραπείας», «Η θεραπεία του Σοπενάουερ», «Η μάνα και το νόημα της ζωής», έρχεται τώρα ένα ξεχωριστό βιβλίο που αντικρίζει καταπρόσωπο τη μεγαλύτερη δυσκολία με την οποία ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι: το πώς να ξεπεράσουμε τον παραλυτικό τρόμο μας για το θάνατο.
Γραμμένο με τον μοναδικό τρόπο του Ίρβιν Γιάλομ, το βιβλίο Στον κήπο του Επίκουρου συμπυκνώνει το έργο και την προσωπική εμπειρία μιας ολόκληρης ζωής σε μια βαθύτατα ενθαρρυντική προσέγγιση στο οικουμενικό ζήτημα της θνητότητας. Ο Γιάλομ δείχνει ότι στον πυρήνα του άγχους μας βρίσκεται συχνά ο φόβος του θανάτου. Στη συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί πολλές φορές μια “αφυπνιστική εμπειρία” – ένα όνειρο, μια αρρώστια, μια τραυματική εμπειρία ή το γεγονός ότι γερνάμε.
Ανάμεσα σε συγκινητικές προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που πασχίζουν να νικήσουν τον τρόμο του θανάτου εντάσσεται ένα κεφάλαιο βαθύτατων αυτοβιογραφικών εξομολογήσεων του Γιάλομ. Με το βιβλίο αυτό ο μεγάλος ψυχοθεραπευτής μας προτείνει διάφορες μεθόδους, με τις οποίες μπορούμε να διαχειριστούμε τον τρόμο, και τελικά καταφάσκει στη ζωή. Και το σημαντικότερο, ο Γιάλομ μας ενθαρρύνει να αγωνιζόμαστε για έναν πιο άμεσο σύνδεσμο με τους άλλους ανθρώπους. Η συμπονετική επαφή, σε συνδυασμό με τη σοφία των μεγάλων διανοητών που πάλεψαν κι οι ίδιοι με το ζήτημα της θνητότητας, μας βοηθάει να ξεπεράσουμε τον τρόμο μας για τον θάνατο, να ζήσουμε μια ζωή πιο χαρούμενη και ουσιαστική και να αναλάβουμε τα αναγκαία ρίσκα για να πραγματώσουμε τον εαυτό μας.
Εκδόσεις Άγρα