Το θρυλικό κτίριο της οδού Ακαδημίας, που για 70 χρόνια στέγαζε την Εθνική Λυρική Σκηνή, από πέρσι τον Δεκέμβριο πέρασε στα χέρια του δήμου Αθηναίων και μετονομάστηκε σε «Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας». Πολλά τα χρόνια των αναμνήσεων κάθε ηλικίας, μα η μαγεία του περιβάλλοντος όταν μπαίνει κάποιος στον εντυπωσιακό, πολυτελή χώρο, πάντα η ίδια για ανθρώπους κάθε ηλικίας.
Με το που πέρασα στην αίθουσα με τα κόκκινα καθίσματα, οι μνήμες των παιδικών μου χρόνων μπερδεύτηκαν με την εικόνα των θεατών που έμπαιναν στον χώρο και με την πολυάριθμη ορχήστρα, που εκείνη την ώρα κούρδιζε τα μουσικά της όργανα. Κάθισα και άφησα να με συνεπάρει το παρελθόν και το παρόν μαζί, περιμένοντας να ξεκινήσει μια διαφορετική κάθοδος στον Άδη από τον σπουδαίο Γερμανό συνθέτη και πατέρα της οπερέτας.
Με την άφιξη της κορυφαίας διευθύντριας ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων, Κάτιας Μολφέση, αφήσαμε την υπέροχη μουσική, το τραγούδι, τα λόγια, το γέλιο, τα πολύχρωμα ρούχα και τα εντυπωσιακά σκηνικά, σε αντίθεση με την κάθοδο στον Άδη να μας απογειώσουν στον κόσμο της φαντασίας! Η παράσταση ξεκίνησε με το γνωστό σε όλους μας can-can!
Λίγα λόγια για το έργο:
Στην εκδοχή του Offenbach, ο Ορφέας και η Ευρυδίκη είναι μισό βήμα πριν τη διάλυση του γάμου τους. Η Ευρυδίκη δηλώνει χωρίς φόβο, μα με πολύ πάθος τον έρωτά της για τον βοσκό Αρισταίο, που δεν είναι άλλος από τον Πλούτωνα, τον θεό του Κάτω Κόσμου ο οποίος με δόλιο τρόπο την οδηγεί στο καταχθόνιο βασίλειό του.
Ο Ορφέας θα έβρισκε την πολυπόθητη ηρεμία του παρέα με τις αιθέριες κορασίδες του Ωδείου του, αν δεν επέμενε μέχρι τελικής πτώσεως η Κοινή Γνώμη και τον εξανάγκαζε να πάει στον Όλυμπο και να ζητήσει από τους θεούς να του φέρουν πίσω την Ευρυδίκη. Έτσι ξεκινά ένα ταξίδι στη χώρα των νεκρών, με κάθε διαθέσιμο μέσο: από φορτηγάκι Datsun μέχρι άμαξες με άλογα και όλα αυτά διανθισμένα με το διαχρονικό και εντελώς ξεχωριστό χιούμορ του κορυφαίου συνθέτη της κατά τα άλλα ρομαντικής εποχής!
Η κριτική μας:
Για την ιστορία, αξίζει να γνωρίζουμε ότι η οπερέτα αυτή είχε τεράστια επιτυχία όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο «Théâtre des Bouffes Parisien» το 1858, σημειώνοντας ρεκόρ 228 επαναλήψεων. Ήταν η πρώτη οπερέτα του Offenbach η οποία πραγματεύεται αρχαιοελληνικό θέμα, δοσμένη όμως με τέτοια μαεστρία, χιούμορ και καυστικότητα, πράγμα που την καθιστά ένα από τα πιο παλιά και ταυτόχρονα πιο σύγχρονα ως περιεχόμενο μουσικοθεατρικά κομμάτια. Ένας συνθέτης, ο οποίος τάραξε βαθιά τα νερά εκείνης της εποχής με τα νεωτεριστικά στοιχεία που πρόσθεσε στα έργα του γενικά, καθώς με τον άμεσο, τσουχτερό και επαναστατικό για τα τότε δεδομένα τρόπο έθιγε άτομα και καταστάσεις. Το κείμενο της συγκεκριμένης παράστασης, σχολιάζοντας ουσιαστικά την ανηθικότητα της άρχουσας τάξης, προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια τόσο στους ακαδημαϊκούς, όσο και στους επίσημους μουσικούς κύκλους της χώρας και φυσικά και στο αυτοκρατορικό περιβάλλον.
Στον «Ορφέα στον Άδη» η γη είναι ένας διεφθαρμένος τόπος, ο Όλυμπος έχει ξεπέσει και οι θεοί έχουν βαρεθεί μέχρι θανάτου το νέκταρ και την αμβροσία (μέχρι και πανό διαμαρτυρίας σηκώνουν γι΄αυτό το ζήτημα), ο Κάτω Κόσμος το καταγλεντά χορεύοντας can-can και άλλους ξέφρενους χορούς και το ζευγάρι μας αγαπά να μισεί ο ένας τον άλλο. Ο Δίας ξαναμπερδεύει ως συνήθως τα συναισθηματικά του και βάζει σε μπελάδες και τους τρεις κόσμους, η Ήρα για άλλη μια φορά είναι η έξαλλη απατημένη σύζυγος, ο Πλούτωνας οδύρεται που ο Δίας του πήρε την ερωμένη μέσα από τα χέρια, ο Ερμής τρέχει πανικόβλητος να προλάβει εντολές, ο θεός Έρωτας δεν ξέρει προς τα πού να σημαδέψει και γενικώς ο Όλυμπος μοιάζει περισσότερο σαν κολαστήριο. Μια ωραία ατμόσφαιρα δηλαδή!!! Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό, αν προσθέσετε χορευτές, χορωδούς και μια συμφωνική ορχήστρα, έχετε μπροστά στα μάτια σας κοντά εκατό άτομα να παίζουν μόνο για εσάς. Κανονικό υπερθέαμα. Μια οπτικοακουστική τέρψη. Ένα τέλειο δημιούργημα υπό τους ήχους της κλασσικής μουσικής στην καρδιά της Αθήνας. Αυτό αποτέλεσε η συγκεκριμένη παράσταση.
Όλη αυτή η οργάνωση στηρίχθηκε στη σκληρή εργασία και κόπο πάρα πολλών συντελεστών. Σε όλους και στον καθένα αξίζουν θερμά συγχαρητήρια, ξεκινώντας από τη σκηνοθεσία του Ισίδωρου Σιδέρη ο οποίος με τη βοήθεια της Κωνσταντίνας Ψωμά μπόρεσε να δώσει ζωή σε μια τεράστια καλλιτεχνική έμπνευση και να τη μεταφέρει ως οπτικοακουστικό στολίδι στα μάτια των θεατών. Με καινοτόμες ιδέες οι οποίες ταίριαξαν απόλυτα με το ελληνικό ταμπεραμέντο, σφυρηλάτησε μέσω των πρωταγωνιστών του τόσο τον σύγχρονο, όσο και τον αρχαίο ελληνικό χαρακτήρα, φέρνοντας το τελικό αποτέλεσμα πολύ κοντά στο επίπεδο μιας αρχαίας κωμωδίας. Μετά μουσικής και τραγουδιού φυσικά. Ένας άξιος συνεχιστής της «φιλοσοφίας» του Γερμανού συνθέτη, ο σκηνοθέτης μας είχε την τιμή να στήσει μια οπερέτα με αρχαιοελληνικό περιεχόμενο στον σωστό τόπο, τη σωστή χρονική στιγμή. Μια αξέχαστη παράσταση!
Ονειρική ήταν η μουσική που έπαιζε επί δύο ώρες μόνο για εμάς από την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, υπό την καθοδήγηση της Κάτιας Μολφέση. Άριστη ακουστική, αρμονία, συνεργασία και κάτι παραπάνω από εξαιρετικό το αποτέλεσμα.
Έχοντας αναλάβει ο ίδιος και τη μετάφραση-διασκευή πρόζας μαζί με τη βοήθεια της Ανθής Νταουντάκη και την επιμέρους μετάφραση του ποιητικού κειμένου από τον Δημήτρη Δημόπουλο, μας έδωσε ένα πανέμορφο και ακουστικά κατανοητό αποτέλεσμα το οποίο-σημειωτέον-προβαλλόταν σε προτζέκτορα στο πάνω μέρος της σκηνής με γραπτή μορφή, προκειμένου να καταλαβαίνουμε όλοι τα λόγια των πρωταγωνιστών. Εξαιρετική ιδέα, μας έβαλε κατευθείαν στο κλίμα του έργου και μπορέσαμε με ευκολία να καταλάβουμε σε τέλειο βαθμό τα όμορφα αυτά μεταφρασμένα λόγια!
Τα σκηνικά του Γιάννη Κατρανίτσα με τη συνεργασία της Κυριακής Νασιούλα, είχαν την τιμητική τους μέσα στον υπέροχο αυτό χώρο και ήταν γεμάτα έμπνευση και φαντασία που οδηγούσε κατευθείαν στην ονειρική χώρα που ήθελε να περάσει η παράσταση. Τα κοστούμια της Γεωργίας Μπούρδα και της βοηθού της Χριστίνας Τσουτσουλίγα, ανώτατα ως ποιότητα και σχεδιασμό, γεμάτα πρωτοτυπία, ταίριαξαν απόλυτα με το πνεύμα του έργου και της σκηνογραφίας.
Μέσα σε όλο αυτό το εκπληκτικό θέαμα εντάσσονται επίσης οι εξαίσιες χορογραφίες του Διονύση Τσαφταρίδη και της βοηθού του Μαριλού Ανδρίκου, καθώς και η αριστουργηματική χορωδία του Σταύρου Μπερή και οι εντυπωσιακοί φωτισμοί του Κώστα Μπλουγουρά.
Ξεχωριστή μνεία βέβαια, πρέπει να γίνει για την ονειρική μουσική που έπαιζε επί δύο ώρες μόνο για εμάς από την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, υπό την καθοδήγηση της Κάτιας Μολφέση. Μια παράσταση μέσα στην παράσταση, σύμφωνα με τη γνώμη μου. Άριστη ακουστική, αρμονία, συνεργασία και κάτι παραπάνω από εξαιρετικό το αποτέλεσμα.
Η τέχνη προάγει τον άνθρωπο τόσο ως αξία, όσο και ως δυναμικό. Τον αποδεσμεύει από τα δεσμά της καθημερινότητας και του ανοίγει διαφορετικούς δρόμους σκέψης και δράσης.
Στο σημείο αυτό, οφείλω να αναφέρω όλα όσα μας πρόσφεραν ως θέαμα οι πρωταγωνιστές. Δεν ήταν μόνο θέατρο ή απλά τραγούδι. Ήταν όλα αυτά συν όπερα, συν χορός, ήταν πολλοί ρόλοι σε έναν, πράγμα το οποίο απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια και ταλέντο. Γι΄αυτό τον λόγο, ο θαυμασμός και τα συγχαρητήρια ας πάνε εις τριπλούν σε όλους αυτούς τους ερμηνευτές που έδωσαν την ψυχή τους πάνω στη σκηνή. Αξίζει να αναφέρω τον καθένα ξεχωριστά…
Στη συγκεκριμένη παράσταση της 3ης Φεβρουαρίου, είχα την τιμή να δω τη Χρύσα Μαλιαμάνη και τον Γιάννη Χριστόπουλο, μια διαφορετική Ευρυδίκη και έναν Ορφέα με φορτηγάκι Datsun. Αν και δεν θα έλεγα ότι ήταν ιδιαίτερα αγαπημένοι μεταξύ τους (στην πραγματικότητα μισούσαν ο ένας τον άλλο), εμείς ως κοινό τους λατρέψαμε και με το παραπάνω. Χιούμορ, γέλιο, εκπληκτικές φωνητικές ερμηνείες, υποκριτικό και χορευτικό ταλέντο και ιδού οι τέλειοι πρωταγωνιστές!
Η Μαργαρίτα Συγγενιώτου έδωσε εικόνα και πρόσωπο στην Κοινή Γνώμη και μας εντυπωσίασε με την πρωτοτυπία, το ταλέντο και το εκτόπισμα της. Ο Γιάννης Καλύβας, ο πανούργος Αρισταίος-Πλούτωνας και ο ερωτύλος, καταφερτζής Δίας ή αλλιώς Νίκος Κοτενίδης, ταράζουν τα νερά με τις περιπέτειες τους και με την κωμικότητα που αποπνέουν. Δύο Θεοί που παλεύουν για τον έρωτα της Ευρυδίκης και τελικά κερδίζει η Κοινή Γνώμη. Διπλή ερωτική απογοήτευση επί σκηνής, μια και η Λυδία Αγγελοπούλου ή αλλιώς Ήρα ούτως ή άλλως δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για κάθε είδους αταξίες!
Δύσκολα τα πράγματα λοιπόν για τις ερωτευμένες καρδιές και η Μαρία Μαυρομμάτη, η Αφροδίτη, μαζί με τη Βάσια Ζαχαροπούλου, τον Έρωτα, τα κάνουν ακόμα δυσκολότερα με τα ερωτικά τους φίλτρα και βέλη! Στο μεταξύ η Άρτεμις την οποία υποδύεται η Δέσποινα Σκαρλάτου, μαζί με τον αεικίνητο, φτερωτό Ερμή με το σεληνίσιο γέλιο, που τον ερμηνεύει ο Σταμάτης Πακάκης, μεταφέρουν τα νέα τα οποία δεν είναι και λίγα! Ο Κώστας Ραφαηλίδης ως Άρης και η Αθηνά Χιλιοπούλου ως θεά Αθηνά, συμπληρώνουν επάξια την υπέροχη δωδεκάδα.
Ένας άξιος συνεχιστής της «φιλοσοφίας» του Γερμανού συνθέτη, ο σκηνοθέτης Ισίδωρος Σιδέρης είχε την τιμή να στήσει μια οπερέτα με αρχαιοελληνικό περιεχόμενο στον σωστό τόπο, τη σωστή χρονική στιγμή.
Αξίζει να αναφέρουμε επίσης, την εντυπωσιακή ερμηνεία του Σταμάτη Μπερή ως Τζων Στυξ και το υπέροχο σόλο βιολί του Γιάννη Γεωργιάδη επί σκηνής.
Όλοι οι ανωτέρω καλλιτέχνες συνδυάζοντας όπερα, πρόζα και χορό μαζί, έφτιαξαν ένα αξιοθαύμαστο δημιούργημα το οποίο ήταν μια μαγευτική οπτικοακουστική εισβολή. Ειλικρινά, δεν ήξερα πού να πρωτοκοιτάξω και τι να πρωτοακούσω από την πληθώρα των ερεθισμάτων που λάμβανα ως απλός θεατής. Έζησα μια αξέχαστη βραδιά!
Με τη γνώση ότι το Δημοτικό Θέατρο «Ολύμπια» έχει ανοίξει και πάλι τις πόρτες του για το ευρύ κοινό, εύχομαι να μου δοθεί ξανά η ευκαιρία να παρευρεθώ και να γράψω για ανάλογες ποιοτικές παραστάσεις, οι οποίες ανεβάζουν τον πήχη πολύ ψηλά και θα ήταν πραγματικά σωστό να κοινοποιούνται με κάθε διαθέσιμο μέσο επικοινωνίας στο Αθηναϊκό κοινό.
Στην εποχή που ζούμε, ο άνθρωπος έχει πραγματικά ανάγκη την καλλιέργεια της ψυχής. Η τέχνη προάγει τον άνθρωπο τόσο ως αξία, όσο και ως δυναμικό. Τον αποδεσμεύει από τα δεσμά της καθημερινότητας και του ανοίγει διαφορετικούς δρόμους σκέψης και δράσης. Μια τέτοιου είδους καλλιέργεια, είναι κάτι το οποίο όλοι έχουμε απόλυτη ανάγκη. Επαφιέμαι στο μέλλον και εύχομαι να είναι γεμάτο από τέτοιου είδους δημιουργίες και να ανεβάσει στο επίπεδο του συγκεκριμένου χώρου τον καθένα από εμάς. Τόσο ως θεατή και κυρίως ως άνθρωπο.
Όλο αυτό υπό τους ήχους εξαίσιων συνθετών, που παρέμειναν και θα παραμείνουν για πάντα κλασικοί στην καρδιά μας, όπως ακριβώς και ο Jacques Offenbach…
Συντελεστές:
Λιμπρέτο: Hector Crémieux, Ludovic Halévy
Μετάφραση ποιητικού κειμένου: Δημήτρης Δημόπουλος
Μετάφραση-διασκευή πρόζας: Ισίδωρος Σιδέρης, Ανθή Νταουντάκη
Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας (15, 23, 29 & 30/12)-Κάτια Μολφέση (16, 22, 26 & 27/12, 3 & 10/2)
Σκηνοθεσία: Ισίδωρος Σιδέρης
Σκηνικά: Γιάννης Κατρανίτσας
Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Χορογραφία: Διονύσης Τσαφταρίδης
Φωτισμοί: Κώστας Μπλουγουράς
Διδασκαλία χορωδίας: Σταύρος Μπερής
Επιμέλεια και αποκατάσταση μουσικού υλικού: Λουίζα Αντύπα
Μουσική προετοιμασία: Δημήτρης Γιάκας
Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνα Ψωμά
Βοηθός σκηνογράφου: Κυριακή Νασιούλα
Βοηθός ενδυματολόγου: Χριστίνα Τσουτσουλίγα
Βοηθός χορογράφου: Μαριλού Ανδρίκου
Διανομή (με σειρά εμφάνισης):
Κοινή Γνώμη: Ειρήνη Καράγιαννη (15, 23, 26 & 30/12, 10/2)-Μαργαρίτα Συγγενιώτου (16, 22, 27 & 29/12, 3/2)
Ευρυδίκη: Χρύσα Μαλιαμάνη
Ορφέας: Γιάννης Χριστόπουλος
Αρισταίος-Πλούτωνας: Βασίλης Καβάγιας (15, 23, 26, 27 & 30/12)-Γιάννης Καλύβας (16, 22 & 29/12, 3 & 10/2)
Αφροδίτη: Μαρία Μαυρομμάτη (15, 22, 27 & 29/12, 3/2)-Μαρισία Παπαλεξίου (16, 23, 26 & 30/12, 10/2)
Άρης: Κώστας Ραφαηλίδης
Έρωτας: Βάσια Ζαχαροπούλου (15, 22 & 26/12, 3 & 10/2)-Μιράντα Μακρυνιώτη (16, 23, 27, 29 & 30/12)
Δίας: Μάριος Σαραντίδης (15, 22, 23, 27 & 30/12)-Νίκος Κοτενίδης (16, 26 & 29/12, 3 & 10/2)
Άρτεμις: Δέσποινα Σκαρλάτου (15, 23, 27 & 29/12, 3/2)-Μαρία Κόκκα (16, 22, 26 & 30/12, 10/2)
Ήρα: Λυδία Αγγελοπούλου (15, 22 & 27/12, 3, 10/2)-Κωνσταντίνα Ψωμά (16, 23, 26, 29 & 30/12)
Ερμής: Βαγγέλης Αγγελάκης (15, 22, 27 & 29/12, 10/2)-Σταμάτης Πακάκης (16, 23, 26 & 30/12, 3/2)
Αθηνά: Αθηνά Χιλιοπούλου
Τζων Στυξ: Σταμάτης Μπερής
Σόλο βιολί επί σκηνής: Γιάννης Γεωργιάδης
Χορευτές (με αλφαβητική σειρά):
Βασίλης Αρβανιτάκης, Βάσια Κολλιού, Μαριάννα Ρούσσου, Διονύσης Τσαφταρίδης, Κώστας Τσουκαλάς, Δήμητρα Χαραλάμπους
Χορωδοί (με αλφαβητική σειρά):
Βαγγέλης Αγγελάκης, Μέναδρος Γκιοβούσογλου, Αντώνης Δήμου, Σταύρος Ζουλιάτης, Σοφία Καρβουνά, Κώστας Κονδύλης, Ανδρονίκη Λαλούτση, Μαρίνα Μανιαδάκη, Μαρία Μαυρομμάτη, Έφη Μηνακούλη, Ελένη Μπαρκαγιάννη, Νίκος Μπογιατζής, Κάνδια Μπουζιώτη, Γιώργος Μωραΐτης, Κατερίνα Νουνοπούλου, Αριάδνη Παγκάλου, Μορφούλα Παπαγεωργίου, Ζηνοβία Πουλή, Δέσποινα Ρεβίθη, Κατερίνα Σπυροπούλου, Δήμητρα Σταφέτα, Γιάννης Σφυρής, Ιωάννα Τσαβαλά, Αθηνά Χιλιοπούλου, Χρήστος Χριστοδούλου
Συμφωνική Ορχήστρα & Χορωδία δήμου Αθηναίων
«Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας»
Ακαδημίας 59, Αθήνα, 106 79
Τηλ.: 210 364 2540, 210 528 4800
Φωτογραφίες: John D. Carnessiotis
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- Συνέντευξη στη θεατρική ομάδα της παράστασης “Το αίμα νερό γίνεται” - 9 Μαΐου 2023
- «Δε μείναν λόγια», το νέο τραγούδι, της ερμηνεύτριας Ζωή Λιαντράκη - 28 Απριλίου 2023
- Συζητώντας με την τραγουδοποιό κι ερμηνεύτρια,Κατερίνα Ντίνου - 22 Απριλίου 2023
Καμία κριτική