Συνέντευξη με την ηθοποιό Δήμητρα Μπάσιου ενόψει του θεατρικού της έργου “Η Δίκη των Έξι”
Oι kallitexnes.gr καλοσωρίζουν την ηθοποιό και συγγραφέα του έργου «Η Δίκη των Έξι» που παίζει στο θέατρο Αλκμήνη, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.
Δήμητρα, πώς έγινε η μετάβαση από την ηθοποιϊα στη συγγραφή; Ποια στάθηκε η αφορμή ανάληψης ενός λογοτεχνικού θεατρικού έργου;
Δήμητρα Μπάσιου: Καλώς σας βρήκα! Εντελώς τυχαία, στη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας σκέφτηκα πως έπεται η επέτειος για τα εκατό χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και ήθελα να δημιουργήσω κάτι γι αυτό το λόγο. Έτσι, μετά από έρευνα αποφάσισα να κάνω ένα podcast, το “Με αγάπη από την Ανατολή”. Συνοδοιπόροι μου σε αυτό υπήρξαν ο Κώστας Στυλιανού κι ο Ορέστης Μήλιος. Στη διάρκεια της έρευνας ανακαλύψαμε πως η Δίκη των έξι ήταν ένα γεγονός το οποίο δεν είχε φωτιστεί αρκετά και δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστό στον κόσμο. Έτσι αποφασίσαμε να το κάνουμε θεατρικό με στόχο να κάνουμε γνωστότερη αυτή την ιστορία.
Πες μας αν θες κάποια λόγια για την υπόθεση του έργου αυτού. Η αλήθεια είναι ότι τα πραγματικά γεγονότα της “Δίκης των Έξι”, όντως δεν είναι σε πολλούς γνωστά. Μέσω της σχετικής μυθοπλασίας που υπάρχει στο θεατρικό κείμενο, ποιες στιγμές από την ιστορία ήθελες να φωτίσεις περισσότερο; Η μυθοπλασία, με ποιον τρόπο διεισδύει στην όλη πλοκή;
Δ.Μ.: Το γεγονός ότι ετοιμάστηκε ένα στρατοδικείο σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, με πολλές ελλείψεις και πιέσεις ξένων κρατών. Επίσης το ότι πολλοί από αυτούς που θα έπρεπε να δικάζονται δεν παρευρέθηκαν ποτέ στη δίκη. Ένα ακόμη γεγονός που θέλουμε να τονιστεί είναι ότι η δίκη αυτή ήταν ουσιαστικά μια λαϊκή εντολή των προσφύγων και των στρατιωτών για εκδίκηση για τα όσα δεινά υπέστησαν. Είναι φοβερό αν σκεφτεί κανείς ότι αυτοί οι άνθρωποι πολεμούσαν για ένα όνειρο, τη Μεγάλη Ιδέα, που τελικά αποτέλεσε το τέλος τους.
Η μυθοπλασία βοηθά το θεατή να αντιληφθεί την πόλωση, τις δυο πλευρές, τον διχασμό της κοινωνίας. Η κάθε πλευρά έχει το δίκιο της και από την άλλη δεν βλέπει πάντα καθαρά. Όλοι κάτι χάνουν στο τέλος, όποια πλευρά κι αν διάλεξαν. Δεν θέλουμε να πάρουμε θέση υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς αλλά θέλουμε ο θεατής στο τέλος να ψάξει μόνος του, τη δική του αλήθεια.
Ποιοι είναι οι λοιποί συντελεστές της παράστασης και ποιος ο ρόλος τους σε αυτή; Πόσο σημαντική είναι μια αρμονική συνεργασία προκειμένου να υπάρχει το προσδοκώμενο καλλιτεχνικά αποτέλεσμα;
Δ.Μ.: Οι συνεργάτες είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την καλή έκβαση μιας δουλειάς. Χαίρομαι γιατί συνεργάζομαι με φωτεινούς ανθρώπους, χαμογελαστούς και θετικούς! Ο σεβασμός και το χιούμορ διέπει τη συνεργασία μας. Θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον σκηνοθέτη μας Νίκο Κρίκα για την στήριξη του. Είναι ένας ευγενής άνθρωπος, με σεβασμό και αγάπη για τους άλλους, μεθοδικός, κοντά του νιώθεις ασφάλεια. Αυτή η συνεργασία μας έφερε πιο κοντά, έχουμε κοινούς κώδικες επικοινωνίας και αυτό βοήθησε πολύ. Είχαμε ξανασυνεργαστεί σε μία παράσταση με διηγήματα του Παπαδιαμάντη, ο κορωνοϊός όμως ανέτρεψε τα σχέδια μας. Η Φαίδρα Παπανικολάου υποδύεται τη θεία μου Δόμνα και είναι πολύ καλή και γενναιόδωρη ηθοποιός. Το να παίζεις με τη Φαίδρα είναι μάθημα. Είχαμε ξανασυνεργαστεί κι είχα περάσει πολύ ωραία μαζί της. Επίσης, η Μαρία κι ο Γιάννης, δύο ευγενέστατα και πολύ τίμια παιδιά. Είναι η πρώτη τους θεατρική δουλειά, πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε και έχουν ζέση γι αυτό που κάνουν.
“Είναι δύσκολο κανείς να ονειρεύεται, ειδικά σε αυτόν τον χώρο. Είναι πολύ σκληρός. Αυτό που θα ήθελα είναι ν΄ανοίξουν οι δουλειές για όλους τους ηθοποιούς, να γίνονται ακροάσεις, να δίνονται ευκαιρίες και να υπάρχουν καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Οι ηθοποιοί πασχίζουν ακόμα να πληρωθούν. Το ότι αγαπάς μια τέχνη δεν σημαίνει ότι μπορείς να την υπηρετείς αμισθί”.
Κατά πόσο πιστεύεις ότι τα γεγονότα που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή και η ίδια η Καταστροφή επηρέασαν και ακόμα επηρεάζουν τα ελληνικά πράγματα;
Δ.Μ.: Πολύ ωραία ερώτηση! Όταν μιλούσα με φίλους και γνωστούς και τους έλεγα για τη δίκη, οι αντιδράσεις που έπαιρνα ήταν εντελώς διαφορετικές. Υπήρχαν άνθρωποι ουδέτεροι, υπήρχαν εκείνοι που διατύπωναν έντονα την άποψη ότι καλά τους έκαναν και εκτελέστηκαν, κι αυτοί που θεωρούν πως ήταν εξιλαστήρια θύματα. Οπότε ναι, ακόμα καλά κρατεί αυτή η πόλωση. Γενικά ο διχασμός είναι στο αίμα μας και πάντα θα υπάρχει ένας λόγος είτε νέος, είτε παλιός, για να χωριζόμαστε, να μισούμε και να ζητούμε το κεφάλι του αντιπάλου μας στο πιάτο.
Σε γνωρίσαμε ως την ‘Αννα στο θεατρικό έργο της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Ομολογουμένως, μια εξαιρετική ερμηνεία και παράσταση. Κάθε γυναίκα που είναι ερωτευμένη, έχει κι ένα κομμάτι από την Άννα στην ψυχή της. Στη νέα αυτή παράσταση, πόσο ρόλο παίζει ο έρωτας και οι δυσκολίες του στα ακόμα πιο δύσκολα χρόνια εκείνης της εποχής;
Δ.Μ.: Σας ευχαριστώ πολύ! Ναι ο έρωτας αποτελεί μείζον θέμα στη ζωή των ανθρώπων. Ο έρωτας είναι κινητήριος δύναμη, σε παρασύρει, ονειρεύεσαι, είναι φάρμακο για τις δυσκολίες μας. Έχει όμως και τη δύναμη να σε πονέσει, να σε διαλύσει, να χάσεις, να νιώσεις ότι γκρεμίζονται όλα. Ευτυχώς βέβαια δεν υπάρχει τίποτα σε αυτόν τον κόσμο που να έχει μόνο θετική ή μόνο αρνητική πλευρά. Έτσι έρχεται κι η ισορροπία άλλωστε, τουλάχιστον στις περισσότερες των περιπτώσεων. Το σίγουρο όμως είναι ότι πάντα θ΄αφήσει τα σημάδια του.
Θεωρείς την τιμωρία με την εσχάτην των ποινών, ως τη σωστή λύση τόσο για εκείνη την εποχή όσο και γενικά; Τελικά, η αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου ως τι είδους διδαχή λειτουργεί στον υπόλοιπο κόσμο; Φέρνει δικαίωση και κάθαρση ή κάνει το σκοτάδι της ψυχής ακόμα βαθύτερο;
Δ.Μ.: Προσωπικά είμαι κάθετα αντίθετη στην αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου. Η ζωή του καθενός είναι ιερή. Τώρα βέβαια θα μου πείτε όταν δεν το σέβεται αυτό ένας δολοφόνος γιατί να σεβαστούμε εμείς τη δική του; Γιατί πολύ απλά δεν ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο ως κριτές και τιμωροί των υπολοίπων ανθρώπων. Είναι φοβερά σκληρό να αποφασίζεις για το εάν ένας άνθρωπος πρέπει ή όχι να πεθάνει. Σκεφτείτε μόνο ότι οι ίδιοι οι δικαστές δεν είναι άμεμπτοι, σφάλλουν, επηρεάζονται, έχουν εμπάθεια και σίγουρα δεν μπορούν να ξέρουν τον όλον, παρά μόνο ένα μέρος αυτού. Πιστεύω σε νόμους και αυστηρές ποινές, κάτι που στη χώρα μας τουλάχιστον, δεν τηρείται. Αυτές οι ποινές μπορούν να αναστείλουν παρόμοιες πράξεις σ΄ ένα ποσοστό των ανθρώπων. Σίγουρα όμως η θανατική ποινή οδηγεί την ψυχή στο σκοτάδι και δεν αλλάζει τα όσα έγιναν, ούτε φέρνει πίσω αυτούς που έχασες.
Ποιες είναι οι προσδοκίες σου σε σχέση τόσο με το δικό σου έργο όσο και γενικά με έργα που πραγματεύονται ιστορικά γεγονότα;
Δ.Μ.: Να κινητοποιούν τον κόσμο να ψάχνει, να μαθαίνει και να δημιουργεί τη δική του αλήθεια. Να αποτελέσουν ένα λιθαράκι, ένα κομμάτι σ΄ένα παζλ εκατομμυρίων κομματιών. Χρειαζόμαστε διαφορετικές οπτικές και απόψεις για να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη.
Η ιστορία γράφεται από τους ιστορικούς-μελετητές ή από τα βιώματα των απλών ανθρώπων που έζησαν μέσα στα ίδια τα γεγονότα και με κάποιον τρόπο μπόρεσαν να τα περιγράψουν;
Δ.Μ.: Η Ιστορία γράφεται και από μελετητές – ιστορικούς και από τους απλούς ανθρώπους. Αυτές οι δύο πλευρές μαζί γράφουν μια όσο τον δυνατόν πιο ολοκληρωμένη ιστορία. Πολύ σημαντικό να ακούμε τα βιώματα των ανθρώπων που έζησαν ένα ιστορικό γεγονός.
Η μετά-επιδημίας-εγκλεισμού περίοδος ομολογουμένως έχει αλλάξει αρκετά πράγματα όσον αφορά την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και συμπεριφορά. Πιστεύεις προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο;
Δ.Μ.: Τον καθένα μας τον επηρέασε διαφορετικά θεωρώ. Μιλώντας με ανθρώπους ακούω κάθε φορά και μια διαφορετική ιστορία για την περίοδο του εγκλεισμού και μετά από αυτόν. Πάντως οι περισσότεροι περάσαμε από πολύ άσχημες περιόδους ψυχολογικά. Πιστεύω ότι όλη αυτή η αβεβαιότητα που ζούμε, η δυσμενής οικονομική κατάσταση, η σύγχυση της κοινωνίας, η πολιτική κρίση που βιώνουμε χειροτερεύει την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση μας. Εκεί είναι που πρέπει να αντισταθούμε.
Ποια είναι τα μελλοντικά σου πλάνα όσον αφορά το συγκεκριμένο θεατρικό; Θα συνεχίσει να παίζει σε άλλη θεατρική στέγη;
Δ.Μ.: Χαιρόμαστε που βρισκόμαστε στο θέατρο Αλκμήνη, μας έχουν βοηθήσει πολύ. Ίσως το καλοκαίρι να επισκεφτούμε κάποια μέρη, αλλά ακόμα είναι υπό συζήτηση.
Ποια είναι τα όνειρα ενός νέου καλλιτέχνη ενόψει του νέου έτους που πλησιάζει; Τι θα ήθελες να αλλάξει και τι να παραμείνει ίδιο;
Δ.Μ.: Είναι δύσκολο κανείς να ονειρεύεται, ειδικά σε αυτόν τον χώρο. Είναι πολύ σκληρός. Αυτό που θα ήθελα είναι ν΄ανοίξουν οι δουλειές για όλους τους ηθοποιούς, να γίνονται ακροάσεις, να δίνονται ευκαιρίες και να υπάρχουν καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Οι ηθοποιοί πασχίζουν ακόμα να πληρωθούν. Το ότι αγαπάς μια τέχνη δεν σημαίνει ότι μπορείς να την υπηρετείς αμισθί. Είναι ένα επάγγελμα σαν όλα τ’ άλλα, και για να το κάνεις σωστά πρέπει να αφιερώσεις χρόνο, κόπο και φαιά ουσία. Όταν επιπλέον αναγκάζεσαι να κάνεις κι άλλες δουλειές για να ανταπεξέλθεις, δεν μπορείς τελικά να το κάνεις σωστά.
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- “Τα πνεύματα του Χιλ Χάους”, σε σκηνοθεσία Ανδρονίκης Αβδελιώτη, στο “Αγγέλων Βήμα” - 14 Δεκεμβρίου 2024
- “Το Παλτό” του Νικολάϊ Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία-διασκευή Θοδωρή Γκόγκου, στο θέατρο “Αργώ” - 6 Δεκεμβρίου 2024
- Εντρυφώντας στην “Υψηλή μαγειρική των σχέσων”, σε σενάριο Βίλης Σωτηροπούλου και σκηνοθεσία Κέλλυς Σταμουλάκη, στο Θέατρο της Ημέρας - 27 Νοεμβρίου 2024
Καμία κριτική