O Bασίλης Ψυλλάς, μοιράζεται τις σκέψεις του σχετικά με τη “Μήδεια” και τα σημεία των καιρών
Οι kallitexnes.gr καλωσορίζουν τον Βασίλη Ψυλλά, έναν νέο ηθοποιό, με καλλιτεχνικά ποιοτικές επιλογές, ο οποίος εμφανίζεται στη “Μήδεια” στο Μπάγκειον, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γεωργαλά. Ο Βασίλης υποδύεται τον ρόλο ενός διαφορετικού Αγγελιοφόρου, και μιλάει με βαθιά φιλοσοφημένη σκέψη και διάθεση για οτιδήποτε αφορά τις σχέσεις και τη ζωή. Όλο αυτό τόσο στη συνέντευξή μας, όσο και στην παράσταση η οποία κλείνει τον κύκλο της αυτή την Κυριακή. Όσοι δεν την έχετε δει, προλαβαίνετε ακόμα…
Πότε και πώς ακριβώς Βασίλη, έκανες τα πρώτα σου βήματα στον κόσμο της υποκριτικής; Τι σε έσπρωξε σε αυτή την επιλογή και τι σε κρατάει σε αυτόν τον χώρο;
Β.Ψ: Από τα παιδικά μου χρόνια η μητέρα μου με πήγαινε σε παραστάσεις σε εβδομαδιαία βάση και καθώς μεγάλωνα, συνειδητοποίησα πως αυτό που βλέπω, δεν μου αρκεί. Ήθελα να γίνω μέρος του. Πέρασα συνειδητά από τη σπουδή της φιλολογίας και αμέσως μετά το στρατό, ξεκίνησα να σπουδάζω στη δραματική του Ωδείου Αθηνών. Έχει πολύ ενδιαφέρον το πέρασμα από τον «έμπειρο» θεατή τόσων χρόνων στον «θεώμενο» πια από άλλους.
Τελικά, γιατί οι αρχαίοι Έλληνες δραματουργοί και κωμωδιογράφοι έγιναν κλασικοί; Ποιες διαχρονικές αξίες και ιδέες πιστεύεις ότι προήγαγαν και συνεχίζουν να προάγουν όλους αυτούς τους αιώνες;
Β.Ψ: Οι αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες παρέμειναν στο χρόνο ως κάτι διαχρονικό, χάρη στις ιδέες και τις αξίες που εμπεριέχουν κειμενικά. Οι αρχαίοι συγγραφείς μπόρεσαν να συλλάβουν κορυφαίες έννοιες όπως η απιστία, η εκδίκηση, η μανία του έρωτα, ο ηρωισμός, ο φανατισμός και τόσες άλλες, τις οποίες αποτύπωσαν μέσα από τους μύθους τους στον ύψιστο βαθμό. Έτσι λοιπόν, μέσα από άθλους, εξοντώσεις, μανίες, εκδικήσεις, θεϊκές παρεμβάσεις, όλα στον πιο υπερβολικό τόνο, υπογραμμίζονται έννοιες που στην ουσία τους μας αφορούν ακόμα και τώρα, μας αγγίζουν, μας κάνουν να ταυτιστούμε με κάτι από τα ενδότερα μας.
Ποιος είναι ο ρόλος σου στην πλοκή της τραγωδίας και πώς διαμορφώνεται σε σχέση με τους λοιπούς χαρακτήρες της παράστασης;
Β.Ψ: Ο Αγγελιαφόρος, ένας νεαρός δούλος του σπιτιού, έρχεται λίγο πριν το τέλος του έργου να επιβεβαιώσει όσα ήδη έχει προμηνύσει η Μήδεια πως θα κάνει για να εκδικηθεί τον Ιάσονα. Μέσα από ανατριχιαστικές λεπτομέρειες περιγράφει το φρικιαστικό τέλος της Γλαύκης και του πατέρα της, Κρέοντα, από τα ποτισμένα με φαρμάκι δώρα της Μήδειας. Ο Αγγελιαφόρος, στη δική μας εκδοχή, έρχεται απλώς να αναγγείλει τα νέα στη Μήδεια και τελικά μπλέκει βίαια και πιεστικά σε μια ενδελεχή περιγραφή των γεγονότων. Η διαφορά αντιμετώπισης της σκηνής έγκειται στο ότι στην ουσία γίνεται «τύποις διάλογος» με τη Μήδεια κι όχι ένας απομονωμένος μονόλογος που συνήθως συμβαίνει στα μέχρι τώρα ανεβάσματα.
Το “Μπάγκειον”, αποτελεί χωρίς αμφιβολία, έναν ιδιαίτερα ξεχωριστό χώρο, στο κέντρο ακριβώς της Αθήνας. Ποια η απήχηση και η επίδραση του χώρου αυτού στην ατμόσφαιρα της “Μήδειας”;
Β.Ψ: Το «Μπάγκειον» κατ΄ουσίαν διαμόρφωσε και την σκηνοθετική οπτική του Δημήτρη. Η παράσταση αναδιαμορφώθηκε και «κούμπωσε» σε αυτό το χώρο. Ένας χώρος επιβλητικός μεν, εξαθλιωμένος δε, έρχεται να συνδιαλαγεί με τη σταδιακή φθορά του οίκου της Μήδειας με τον Ιάσονα, με τη φθορά της σχέσης τους, την προδοσία και τελικά με τη ρημαγμένη της ψυχή. Στο τέλος του έργου ο Ιάσονας δεν έχει ούτε γυναίκα, ούτε νύφη ούτε παιδιά και στέκει μόνος σε ένα άδειο μέρος, φθαρμένο και κατεστραμμένο….όπως και η ζωή του από κει και πέρα.
Τι νέο φέρνει η νέα σκηνοθεσία της “Μήδειας”, κάτω από την καθοδήγηση ενός ιδιαίτερα εφευρετικού σκηνοθέτη όπως ο Δημήτρης Γεωργαλάς;
Β.Ψ: Η οπτική του Δημήτρη έρχεται να δώσει μια άλλη ανάγνωση στο πολυανεβασμένο έργο. Στην παράσταση κυριαρχεί ο διάλογος μεταξύ φόρμας και ποιητικών εικόνων από τη μια και απόλυτου ρεαλισμού και κυνισμού από την άλλη. Φωτίζονται, κατά τη γνώμη μου, οι σχέσεις των ηρώων και το κείμενο του Ευριπίδη φτάνει και ακουμπάει τον θεατή. Καταλαβαίνει τη σπουδαιότητα του, τη διαχρονικότητα του και τις πανανθρώπινες ιδέες από τις οποίες είναι ποτισμένο.
Πες μας, αν θέλεις, για τη συνεργασία σου με την εξαιρετική ερμηνεύτρια Τζούλη Σούμα. Τι σκέψεις και συναισθήματα δημιουργεί η συνεργασία σας;
Β.Ψ: Πιστεύω πως η Τζούλη ως «Μήδεια» συνάντησε το Ρόλο της καριέρας της. Είναι εξαιρετική, εκφράζει με τόσες διαφορετικές αποχρώσεις το φάσμα συναισθημάτων που περνά αυτός ο ρόλος, δίνει πολλαπλές διαστάσεις στην ερμηνεία της και ευλόγως οι θεατές είναι καρφωμένοι πάνω της από την αρχή έως το τέλος της παράστασης. Είναι μεγάλη μου χαρά η συνεργασία αυτή.
Στη δική μας “σύγχρονη” εποχή, πού μπορεί να κουμπώσει η φιλοσοφία της αρχαίας αυτής τραγωδίας; Ποια μηνύματα πιστεύεις ότι προσπαθεί να περάσει σε βάθος χρόνου;
Β.Ψ: Όπως έχω ξαναπεί, η Μήδεια είναι μια από τις κορυφαίες ηρωίδες του Ευριπίδη, καθώς εκφράζει ένα κομβικό σημείο στην αιώνια μάχη των φύλων. Το πέρασμα από την ανδροκρατία και την πατριαρχία στην επανάσταση της γυναίκας. Μια γυναίκα, ξένη, βάρβαρη, προδίδει τα πάντα για τον έρωτα της κι εκείνος την αφήνει για μια Ελληνίδα βασιλοπούλα. Τότε εκείνη ξεπερνά και πάλι τα standards της εποχής και μηχανεύεται το πιο άθλιο σχέδιο για να τους εξοντώσει όλους: και τον Ιάσονα και την νέα νύφη και τον πατέρα της που ήθελε να την εκδιώξει. Τέλος, σκοτώνει τα παιδιά της για να μην υπάρχει ίχνος σποράς αυτού του έρωτα που έχασε. Μια τέτοια ηρωίδα και μια τέτοια ακραία συμπεριφορά έρχεται –δυστυχώς- και κουμπώνει με ό,τι ζούμε: φόνοι, συζυγοκτονίες και γυναικοκτονίες που βγαίνουν σωρηδόν στο φως παγώνοντας τους πάντες. Νομίζω, αν δούμε ψύχραιμα πίσω από το έργο και τις πράξεις της Μήδειας, θα ακούσουμε: «Τόλμα, μίλα, έκφρασε τα συναισθήματά σου ελεύθερα κι ας κριθείς κι ας πονέσεις. Μην κρατήσεις τίποτα μυστικό, βρες το θάρρος και φέρε τα όλα στο φως».
Η υπερβολή της τραγωδίας, λειτουργεί συμβολικά για να δούμε στιγμές ακραίες μας όπως η απελπισία, η οδύνη, η εκδίκηση, η απόγνωση.
Σχετικά με τη “Μήδεια” και την πράξη της μητροκτονίας. Μέσω της τραγωδίας και έπειτα μέσω της ίδιας της ζωής, τι πιστεύεις ότι είναι εκείνο που οδηγεί τον άνθρωπο σε αποτρόπαιες πράξεις;
Β.Ψ: Από έξω είναι εύκολο να κρίνουμε όλοι τους πάντες. Είμαστε στη ζωούλα μας, στη βολή μας και σε ό,τι έχουμε επιλέξει να κάνουμε και κρίνουμε διαρκώς τους άλλους, χωρίς να μπαίνουμε ποτέ στη θέση του. Δεν εννοώ να δίνουμε «συγχωροχάρτια» στα πάντα, αλλά να κατανοήσουμε τους λόγους που ωθούν κάποιον σε ακραίες πράξεις. Η Μήδεια ωθείται από βαθύ πόνο προδοσίας στον έρωτα που νιώθει για έναν άνδρα. Διακατέχεται από αισθήματα μίσους και εκδίκησης και αναγκάζεται να τα εκφράσει ακραία. Η υπερβολή της τραγωδίας, όπως είπα, λειτουργεί συμβολικά για να δούμε στιγμές ακραίες μας όπως η απελπισία, η οδύνη, η εκδίκηση, η απόγνωση.
Τι σκέφτεσαι για την ύπαρξη της βίας; Υπάρχει σαφέστατα από καταβολής κόσμου, μέρος του ίδιου του ανθρώπινου γενετικού κώδικα. Τι νομίζεις ότι την τροφοδοτεί και γιατί πολλές φορές στρεφόμαστε ενάντια στους ανθρώπους που αγαπάμε πιο πολύ;
Β.Ψ: Η βία ενυπάρχει μέσα μας εκ γενετής. Τα ερεθίσματα που θα έχουμε από τα πρώτα λεπτά της ύπαρξής μας μέχρι να εκφράσουμε μια επιθετική/ βίαιη πράξη σε κάποιον, είναι αυτά που μας καθορίζουν. Μας απομακρύνουν από το να προβούμε σε κάτι τέτοιο ή μας ενθαρρύνουν να το κάνουμε. Ο άνθρωπος είναι ένα τόσο περίπλοκο ον, που διακατέχεται από μυριάδες συναισθήματα ταυτόχρονα και τα οποία συγκρούονται μεταξύ τους. Αν μιλήσουμε για έναν –κατά τα άλλα- υγιή ψυχικά άνθρωπο, ένας βασικός λόγος που τον οδηγεί σε βία είναι η αδυναμία διαχείρισης των συναισθημάτων του: η απόρριψη, η υποτίμηση, η αδιαφορία, η προσβολή, η απογοήτευση για ό,τι τον περιβάλλει (είτε αυτό είναι οι άνθρωποι είτε η περιρρέουσα συνθήκη).
Τι άποψη έχεις για τον κινηματογράφο; Σε τι διαφέρει η δυναμική του σε σχέση με το θέατρο; Οι κινηματογραφικές σου συμμετοχές κατά πόσο επέδρασαν στον υποκριτικό σου χαρακτήρα;
Β.Ψ: Ο κινηματογράφος μπορεί να αποδώσει ατμόσφαιρες και εικόνες που δεν μπορείς εύκολα να αποδώσεις στη σκηνή. Το μέσο αυτό βασίζεται στα καρέ και στα πλάνα που κάνεις. Φωτίζεις πολύ συγκεκριμένα πράγματα και δημιουργείς το νήμα αφήγησης μιας ιστορίας. Αν αλλάξεις τη σειρά των ίδιων πλάνων, φτιάχνεις άλλη ιστορία. Τόσο μεγάλο ρόλο παίζουν τα πλάνα. Στο θέατρο θα βασιστείς στην ερμηνεία των ηθοποιών, που βρίσκονται ζωντανά μερικά μέτρα μακριά σου. Τους ακούς, τους αισθάνεσαι, σε παρασύρουν ή όχι. Τίποτα δεν είναι ψέμα. Τίποτα δεν σώζεται. Και τα δυο μέσα είναι εξαιρετικά και ιδιαίτερα. Ο κινηματογράφος σου μαθαίνει τη συγκρότηση και τη στοιχειοθέτηση ενός χαρακτήρα που είναι ολοκληρωμένος, σταθερός και συμπαγής σε ό,τι πλάνο κι αν γίνει, σε όποιο σημείο της ιστορίας κι αν είμαστε. Αυτό είναι ένα σημαντικό εργαλείο για το θέατρο, κυρίως στον τρόπο που μαθαίνεις να δομείς ένα χαρακτήρα ενός ήρωα.
Ο χορός ως αυτοέκφραση και έκφραση εν γένει, είναι κάτι σημαντικό και ιδιαίτερο. Έχοντας συμμετάσχει και ως χορευτής, αν θες, μοιράσου μαζί μας την εμπειρία αυτή.
Β.Ψ: Όταν ανάβουν τα φώτα στη σκηνή, εν αρχή … το σώμα. Το πιο σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο ενός ηθοποιού κι ενός ανθρώπου εν γένει. Το σώμα μας ακολουθεί από τη στιγμή της γέννησης μας έως τη στιγμή της δύσης μας. Είναι το μέσο εξωτερίκευσης και έκφρασης όλου του φάσματος συναισθημάτων μας, και εκείνων που ξέρουμε ότι νιώθουμε και εκείνων που βγαίνουν ασυνείδητα από μέσα μας. Το καλύτερο μου είναι η στιγμή σωματικών αυτοσχεδιασμών κατά τη διάρκεια των προβών ή οδηγία ενός χορογράφου/ σκηνοθέτη: «πες την ιστορία με το σώμα σου». Είναι η στιγμή ελευθερίας, είναι η απόλυτη στιγμή δημιουργίας, η ύψιστη μορφή έκφρασης. Μια διεθνής γλώσσας επικοινωνίας των ανθρώπων όπου κι αν είναι, ό,τι κι αν νιώθουν, ό,τι καταβολές έχουν.
Και τέλος, ποια είναι τα μελλοντικά σου θεατρικά σχέδια για τους επόμενους μήνες; Υπάρχει κάτι νέο το οποίο ετοιμάζεις ή πρόκειται να λάβεις μέρος;
Β.Ψ: Φέτος, το βάρος έχει πέσει στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία. Οπότε αυτά συνεχίζουν σταθερά, ενώ η Μήδεια μας ολοκληρώνεται την Κυριακή 31 Οκτωβρίου δια παντός, μετά από τόσους κύκλους παραστάσεων. Στις 12 Δεκεμβρίου ανεβαίνει ο «Ταρτούφος», σε σκηνοθεσία της Ελένης Βλάχου, στην παιδική σκηνή του Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου, στο οποίο έχω τη χαρά να είμαι βοηθός σκηνοθέτη. Από την καινούργια χρονιά, να είμαστε καλά, θα ασχοληθώ με ένα νεοελληνικό λογοτεχνικό έργο, σε δική μου διασκευή. Στόχος είναι να φτιαχτεί μια παράσταση που να παντρέψει την ελληνική παράδοση με τη σύγχρονη μουσική και να ταξιδέψει στην επαρχία.
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- “Τα πνεύματα του Χιλ Χάους”, σε σκηνοθεσία Ανδρονίκης Αβδελιώτη, στο “Αγγέλων Βήμα” - 14 Δεκεμβρίου 2024
- “Το Παλτό” του Νικολάϊ Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία-διασκευή Θοδωρή Γκόγκου, στο θέατρο “Αργώ” - 6 Δεκεμβρίου 2024
- Εντρυφώντας στην “Υψηλή μαγειρική των σχέσων”, σε σενάριο Βίλης Σωτηροπούλου και σκηνοθεσία Κέλλυς Σταμουλάκη, στο Θέατρο της Ημέρας - 27 Νοεμβρίου 2024
Καμία κριτική