Βρεθήκαμε στο Θέατρο ΠΚ για να παρακολουθήσουμε την παράσταση “Miss Julia“,του συγγραφέα Αύγουστου Στρίντμπεργκ, σε σκηνοθεσία Εμμανουέλ Μανιού και μετάφραση-απόδοση Δήμητρας Ζακυνθηνού. Στον Νέο Κόσμο, δίπλα στις ράγες του μετρό, βρεθήκαμε μια βροχερή νύχτα και μόλις μπήκαμε στον ζεστό και φιλόξενο μοντέρνο χώρο του θεάτρου ΠΚ, η διάθεση άλλαξε χρώμα και από το πρώτο κιόλας λεπτό της παράστασης μεταβιβαστήκαμε σ΄ένα διαφορετικό, καλλιτεχνικό και καλαίσθητο σύμπαν. Καθισμένοι στις μαύρες καρέκλες ,με τα φώτα να χαμηλώνουν, βρεθήκαμε από τον χειμώνα, σε μια γλυκιά ανοιξιάτικη βραδιά γεμάτη μουσική.
Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου
Mια βραδιά-παραμονή Πρωτομαγιάς- η υψηλής τάξης αριστοκράτισσα Τζούλια, αποφασίζει να σπάσει, παίζοντας, τους κοινωνικούς κανόνες και να παρασύρει ερωτικά και κυρίως ηθικά, τον υπηρέτη της Ζαν, σ΄ ένα παιχνίδι χωρίς νικητή. Σταθερή και ψυχολογικά αμετάβλητη παρουσία στον πόλεμο που φέρνει τον θάνατο, η αρραβωνιαστικιά του Ζαν, η Κριστίν, γύρω από την οποία κινούνται σαν άναρχα πιόνια οι δυο πρωταγωνιστές.
Η κριτική μας
Σε κάθε θεατρικό έργο βλέπουμε επί σκηνής την προβολή (εκούσια ή ακούσια) του ψυχισμού του κάθε συγγραφέα. Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, έχοντας δυο γάμους που είχαν οδηγηθεί σε διαζύγιο, ήταν ο πιο ειδήμων ώστε να αποπειραθεί τη μεταφορά της σύνθετης ψυχολογίας ανάμεσα στον ψυχισμό ενός άντρα και μιας γυναίκας πάνω στο θεατρικό σανίδι. Το έργο αποτελεί μια μαρτυρία για το πολύχρωμο φάσμα των σχέσεων ανάμεσα στα δύο φύλα.
Η δύναμη μιας εύθραυστης γυναίκας ή η αδυναμία μιας δυνατής γυναίκας; Μια δύναμη που τελικά αποδεικνύεται η αχίλλειος φτέρνα, η ταφόπλακα σε μια σχέση που ήταν εν δυνάμει αδύνατο να έχει υπόσταση. Σ΄ έναν ενιαίο σκηνικό χώρο, χωρίς εναλλαγές στο στήσιμο της σκηνής, εκτυλίσσεται ένα δράμα με νατουραλιστικές τάσεις, αλλά με χαρακτήρες που αγγίζουν τη μεταφυσική τραγικότητα ενός αρχαίου δράματος που λαμβάνει χώρα στη σύγχρονη σχετικά εποχή. Ένα ατέρμονο παιχνίδι σεβασμού-περιφρόνησης, αρσενικού-θηλυκού, ισότητας-διακρίσεων, παρελθόντος-παρόντος, ζωής-θανάτου. Η Τζούλια, μια νέα, πλούσια, ευγενούς καταγωγής γυναίκα, η οποία βάλλεται από τον θάνατο μιας μητέρας που της μετέδωσε την απέχθεια για το ανδρικό φύλο, στην ουσία μισεί τον ίδιο της τον εαυτό και μαζί μ΄αυτόν, όλες τις κοινωνικές συμβάσεις και όρια, για τον λόγο ότι δεν ξέρει ποια είναι ή τι είναι στην πραγματικότητα. Ελεύθερο και φαινομενικά άπιαστο πλάσμα σαν τη μητέρα ζωγράφο, με ρομαντισμό, ευαισθησία, οργή, βιαιότητα, πάθος και φόβο, μα κυρίως με την πρόκληση που δε μετρά το κόστος του κινδύνου, ρίχνεται στη φωτιά. Πολεμά για τον πόλεμο, για την ένταση του κυνηγιού, χωρίς να τη νοιάζει αν θα νικήσει ή αν θα χαθεί.
Ο αρχικός της στόχος είναι να δαμάσει παίζοντας τον Ζαν, τον υπηρέτη, όπως δαμάζει κανείς ένα άγριο άλογο. Τον εξωθεί στα όριά του, σε ένα παιχνίδι επιβολής, έλξης και απώθησης, στο οποίο ο Ζαν αποδεικνύεται τελικά πιο δυνατός. Ο εύθραυστος ψυχισμός της Τζούλια καταρρέει σαν κάστρο στην άμμο και ο φαινομενικά σκληρός, ασεβής και ανάλγητος χαρακτήρας του υπηρέτη, την οδηγεί στο να θέσει τέρμα σ΄αυτό το παιχνίδι. Στο παιχνίδι της ζωής της.
Πίσω όμως από τον αρχικά επίπεδο και κατόπιν σκληρό και άκαμπτο Ζαν, που δε διστάζει να θανατώσει μια καρδερίνα και να οδηγήσει τη Τζούλια σε αυτοκτονία, κρύβεται μια βαθιά παιδική αγάπη και ένας πελώριος φόβος που τον μεταμορφώνει σε άγριο ζώο και του τυφλώνει τη λογική. Στο τέλος, παρά τα όνειρα που κάνουν, είναι πλέον πεπεισμένοι ότι είναι αδύνατον να ξεφύγει κάποιος από τη μοίρα του, όσον αφορά την κοινωνική τάξη και τις συμβάσεις. Κανείς δε μπορεί να σκοτώσει μια ουτοπία. Μόνο να σκοτωθεί από αυτήν…
Σ΄αυτή τη μάχη των δύο φύλων και των δυο τάξεων, νικητής είναι ο θάνατος. Η Τζούλια γίνεται αυτόχειρας και ο Ζαν συνεχίζει να αργοπεθαίνει κι αυτός, συμβιβασμένος στην παλιά γνωστή, τυφλή και υπάκουη ζωή του, με μόνη συντροφιά την ήττα του ως άνθρωπος. Πόσο ευτυχισμένος θα μπορούσε να είναι ένας ηθικός δολοφόνος;
Η πρωταγωνίστριά μας, η Ελενα Θωμόπουλου, πέρα από την αδιαμφισβήτητη ομορφιά της, είχε τη δύσκολη αποστολή να αποδείξει ότι μπορεί να σηκώσει ως ταλέντο και ερμηνεία έναν τόσο δύσκολο και απαιτητικό θεατρικό ρόλο, που είχε ήδη ερμηνευτεί στο παρελθόν από δεκάδες άλλες ηθοποιούς.
Δεν υπήρχε στιγμή σ΄όλη τη διάρκεια του έργου που να μην ήταν απλά υπέροχη. Κάθε κίνηση, μορφασμός, λέξη, ακόμα και σιωπή, απλά αναδείκνυαν πόσο γεννημένη ήταν γι΄ αυτόν ακριβώς το ρόλο. Κατάφερε να αποδώσει με εκφραστικότητα και σαφήνεια όλη τη μετάβαση από τη χαρούμενη πεταλούδα της μέρας, ανέμελη και ξέγνοιαστη, στη σκοτεινή, αυτοκαταστροφική πεταλούδα της νύχτας, που πετά με απόγνωση γύρω από το φως και τελικά καίγεται από αυτό.
Το τρομερό εκτόπισμά της και το εκπληκτικό ταλέντο της, μόνο για ένα λαμπρό μέλλον στον χώρο του θεάτρου μπορούν να μας οδηγήσουν, ως συμπέρασμα. Είμαι σίγουρη ότι θα έχω τη χαρά να την ξαναδώ σε αντίστοιχους σπουδαίους ρόλους.
Ο πρωταγωνιστής μας, ο ΝΙικόλα Μακρής, ήταν ο ιδανικός παρτενέρ, που με αριστοτεχνικό τρόπο ανέδειξε το πραγματικό πρόσωπο και χαρακτήρα, πίσω από το λουστραρισμένο, τυπικό προσωπείο ενός τέλειου φαινομενικά υπηρέτη. Με εκπληκτικό τρόπο, περνά από τη σφιγμένη τυπικότητα, στο ρομαντικό παιχνίδι της αποπλάνησης και από εκεί στην απρόσμενη σκληράδα, στον απόκρημνο φόβο που τον παγώνει και σπρωγμένος από την ουτοπιστική του απόγνωση, σκοτώνει την καρδερίνα και έπειτα οδηγεί ψυχολογικά τη Τζούλια στο να γίνει αυτόχειρας, για να “ξεπλυθεί” έτσι η ντροπή και να μη χάσει τη θέση του ως υπηρέτης αυτός. Όλες αυτές οι μεταβάσεις, τα άλματα στο κενό, απαιτούν έναν ιδιαίτερα ταλαντούχο ηθοποιό, προκειμένου να γίνουν πιστευτά και να φανούν όλα αυτά αληθινά στο κοινό. Ο Νικόλας Μακρής, ανταποκρίθηκε και με το παραπάνω στις προσδοκίες όλων των θεατών.
Η συμπρωταγωνίστρια Βαλίσια Βύζα, ο συνδετικός κρίκος που φαινομενικά μοιάζει να εξισορροπεί δυο αντίθετες δυνάμεις, ένα ying και ένα yang, παραμένει εντυπωσιακά απλή, μα ταυτόχρονα λαμπερή και έντονη ως παρουσία, σ΄όλη τη διάρκεια του έργου. Η ιδανική υπηρέτρια, πιστή απόλυτα στο ρόλο της, μας αποκαλύπτει πόσο πετυχημένη και ταλαντούχα είναι στο έργο που της έχει δοθεί να φέρει εις πέρας. Η ερμηνεία της, μαζί με τις ερμηνείες των άλλων δύο ηθοποιών, αποτελεί πρότυπο και μοντέλο μίμησης του τι είναι ποιοτικό θέατρο.
Σχετικά με τον σκηνοθέτη μας, Εμμανουέλ Μάνιο, και τον βοηθό του Ευρυπίδη Νιάκαρη, και αντιλαμβανόμενη πόσο δύσκολο είναι να σκηνοθετεί κάποιος το έργο ενός διάσημου σουηδού συγγραφέα, που από τη χρονιά που συγγράφηκε, το 1888, έχει παιχτεί πολλές φορές, βλέποντας επί σκηνής το τελικό αποτέλεσμα, δεν έχω παρά να δώσω συγχαρητήρια στην έμπειρη σκηνοθετική του ικανότητα, και στο πανέμορφο στήσιμο των σκηνικών, τα οποία και επιμελήθηκε. Θεωρώ ότι σε κάθε παράσταση, ο σκηνοθέτης βγάζει στη σκηνή ένα μεγάλο κομμάτι από τον εαυτό του και έτσι, όλοι αντιλαμβανόμαστε, έχοντας την τιμή να βλέπουμε μια τέτοια παράσταση, ότι πρόκειται για έναν ταλαντούχο, μοντέρνο και ευρηματικό σκηνοθέτη, ο οποίος είχε την τόλμη να μεταφέρει χρονικά το έργο σε μια πιο σύγχρονη εποχή, εντάσσοντας τόσο έξυπνα στο χώρο, πίνακες από Ελληνίδες εικαστικούς και ζωγράφους. Οι πίνακες αυτοί που κοσμούσαν τη σκηνή, ήταν κάτι εντελώς ξεχωριστό και στυλιστικά αρμονικό και καινοτόμο, γεγονός που ανέβασε ακόμα πιο πολύ το ήδη ανώτερο επίπεδο του έργου. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι γίνεται εβδομαδιαία ανανέωση του θέματος των εικαστικών συνθέσεων, έτσι ώστε να παρουσιάζονται έργα διαφόρων ελληνίδων καλλιτεχνών.
Η μετάφραση-απόδοση του έργου από τη Δήμητρα Ζακυνθηνού, καθώς και οι αρμονικοί φωτισμοί του Άγγελου Παπαδόπουλου, αποτέλεσαν δυο εξίσου σημαντικά στοιχεία που έκαναν την παράσταση αυτή, άριστη ποιοτικά, μια και με τους δύο αυτούς τρόπους-κείμενο και φωτισμό- μπήκαμε για τα καλά στην υπόθεση και γίναμε μέρος της πλοκής καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής. Η ώρα κύλισε χωρίς να αντιληφθούμε το πέρασμά της, γιατί ταξιδέψαμε σε μια άλλη σφαίρα που ο χρόνος απλά έπαυε να υφίσταται. Αυτή είναι η μαγεία του θεάτρου τελικά…
Η επιμέλεια των κοστουμιών από τις Τάνια Χριστοφοράτου, Βασιλική Μαυρίδη και Kathy Heyndels, είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετική. Ένα άριστα αισθητικά και οπτικά αποτέλεσμα που ταίριαξε απόλυτα με το υψηλό επίπεδο της παράστασης.
Με τη μουσική επιμέλεια του Cave Sonic Studio, περιπλανηθήκαμε στους ήχους της εξοχής, ένα ανοιξιάτικο βράδυ της δεκαετίας του ‘50, ζήσαμε επί σκηνής τη λεπτή γραμμή που οριοθετεί το μίσος με την αγάπη, είδαμε τα διάφανα μονοπάτια της ουτοπίας που τελικά οδηγούν στο τέρμα του δρόμου, και από όλα αυτά, μας έμεινε η νοσταλγική μουσική βαθιά στην εξοχή ένα δειλινό, όπου όλα ήταν δυνατά, και τελικά άγγιξαν το αδύνατο… το πεπρωμένο, το ηθικά νομοθετημένο, το συναισθηματικά αδύναμο. Μόνο η αιθέρια μορφή της Τζούλια έμεινε τελικά να περιφέρεται σαν φάντασμα στην ατμόσφαιρα… σαν ένας διάττοντας αστέρας, σαν ένα ουράνιο τόξο μετά τη βροχή,που πέρασε και χάθηκε.
Αν θέλετε να ανακαλύψετε, να δείτε να χάνονται όροι και όρια, να λυγίζουν συνειδήσεις και να κάμπτονται αξίες και μέτρα, αν θέλετε να νιώσετε “τι εστί” μαγεία στο σανίδι, το θέατρο ΠΚ, σας περιμένει για να σας συστήσει στη μαγευτική του, Miss Julia!
Ταυτότητα της παράστασης
Συντελεστές
Μετάφραση – Απόδοση: Δήμητρα Ζακυνθηνού
Σκηνοθεσία – Σκηνικά: Εμμάνουελ Μανιός
Φωτισμοί: Άγγελος Παπαδόπουλος
Κοστούμια: Τάνια Χριστοφοράτου, Βασιλική Μαυρίδη & Kathy Heyndels
Μουσική επιμέλεια: Cave Sonic Studio
Επιμελήτρια Εκθέσεων: Ιωάννα Καφίδα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ευριπίδης Νιάκαρης
Παραγωγός: Γεωργία Σαραντοπούλου/ AbyssΟn Productions
Ερμηνεύουν
Τζούλια: Έλενα Θωμοπούλου
Ζαν: Νικόλας Μακρής
Κριστίν: Βαλίσια Βύζα
Ημερομηνίες συμμετεχόντων ζωγράφων στο σκηνικό της παράστασης:
2-3/12 | Καφίδα Ιωάννα
9-10/12 | Φραγκουδάκη Μαρία
16-17/12 | Αποστολάτου Εύα
23-30/12 | Κυπαρίσση-Γλυνιαδάκη Αντιγόνη (ΚΙΠ)
6-7/01 | Τσιτουρίδου Κατερίνα
13-14/01 | Μπίλη Άννα
20-21/01 | Μπεχράκη Βένια
27-28/01 | Γλύνη Ελένη
3-4/02 | Καφίδα Ιωάννα
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- Συνέντευξη στη θεατρική ομάδα της παράστασης “Το αίμα νερό γίνεται” - 9 Μαΐου 2023
- «Δε μείναν λόγια», το νέο τραγούδι, της ερμηνεύτριας Ζωή Λιαντράκη - 28 Απριλίου 2023
- Συζητώντας με την τραγουδοποιό κι ερμηνεύτρια,Κατερίνα Ντίνου - 22 Απριλίου 2023
Καμία κριτική