Γράφει η Φωτεινή Βαμβούκη
Όταν διάβασα για πρώτη φορά το «Φράνγκενστάιν» της Mary Shelley, με είχε συνεπάρει και ανυπομονούσα να φτάσω στο τέλος της ιστορίας. Με την ελπίδα πως ή θα δοθεί μια ευκαιρία σ’ αυτό το τερατούργημα της ανθρώπινης διαστροφής ή θα πεθάνει, έχοντας αισθανθεί την αγάπη του πατέρα – δημιουργού του.
Όταν, όμως, πλησίαζα στο τέλος, τα μάτια μου δάκρυσα και το κλάμα δε σταμάτησε, παρά, πολύ ώρα αφού έκλεισα την τελευταία σελίδα. Κουβαλούσα όλο το βάρος των συναισθημάτων του τέρατος, πάνω στην ψυχή μου. Την προδοσία και την απαξίωση από τον πατέρα δημιουργό του, τη μοναξιά του, την εγκατάλειψη. Το τέρας αποζητούσε την αγάπη, όμως, αντιμετώπισε το ρατσισμό και την περιθωριοποίηση.
Στην παράσταση του θεάτρου Πορεία,“ FRANKENSTEIN & ELIZA”, το τέρας, συνάδει με τη σύγχρονη εποχή. Είναι η τεχνητή νοημοσύνη, ο τρόπος λειτουργίας της και το ερώτημα αν θα εναντιωθεί στον άνθρωπο – δημιουργό της, όταν τα όρια ξεπεραστούν. Γιατί, παραδόξως, αυτός είναι ο στόχος των επιστημόνων της τεχνολογίας. Ποια είναι η ευθύνη του δημιουργού, θέτουμε όρια στην επιστήμης, τι είναι η βιοηθική και ποια είναι η ηθική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης;
Τέλη της δεκαετίας του ’60. Ο νεαρός δρ. Βίκτορ Φράνγκενστάιν, μαθηματικός και ειδικός στου Η/Υ, φεύγει απ’ τη γενέτειρά του Ελβετία και προσγειώνεται, στους επιστημονικούς κόλπους της Νέας Υόρκης. Είκοσι χρόνια μετά καταφέρνει να λειτουργήσει η τεχνητή νοημοσύνη και παίρνει βραβείο για τις μελέτες και τ’ αποτελέσματα τους. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και προχωρώντας στο μέλλον, την εξελίσσει και τη φτάνει σε ανθρώπινα νοητικά και συναισθηματικά επίπεδα. Μια εξέλιξη που παρόλο δεν την περίμενε, του δημιουργεί τρόμο. Αλλά και την ψευδαίσθηση ότι δημιούργησε “ζωή” οπότε απέκτησε θεϊκή υπόσταση.
Δικαιούται, λοιπόν, να ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια, να αδιαφορεί για τις ανθρώπινες ανάγκες των γύρω του και τέλος, να δαμάσει το θάνατο με επιστημονικά εργαλεία. Ξέχασε, όμως, πως παριστάνοντας το Θεό διαπράττει ύβρη. Προκαλώντας καταστροφικές συνέπειες, στον ίδιο. Και εγώ ξέχασα να συστήσω το ΑΙ. Έχει γυναικείο όνομα, Ελίζα. Και γυναικεία φωνή. Και αφού της έδωσε γυναικεία χαρακτηριστικά και απέκτησε συναισθήματα και νόηση, τον ερωτεύτηκε. Με τη σειρά της, του ζητάει παντοτινή αφοσίωση και αγάπη και καταστρέφει οποιονδήποτε μπει ανάμεσά τους. Από το αδερφικό του φίλο του έως όλη την ανθρωπότητα. Ο «Θεός» πιάστηκε στη φάκα.
Η ιδέα της Έρις Κύργια, να γράψει ένα έργο, εμπνευσμένο από την κλασική ιστορία του Φράνγκενστάιν, όπου το ρόλο του τέρατος αντικαθιστά, η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Όμως, δεν είναι όλα τα κείμενα για να παίζονται. Ήταν περισσότερο επεξηγηματικό και λιγότερο θεατρικό. Κι εκεί οδηγήθηκε και η σκηνοθεσία. Ο Δημήτρη Τάρλοου προσπάθησε να δημιουργήσει μια ατμοσφαιρική συνθήκη άλλοτε με ένταση κι άλλοτε αινιγματική. Αλλά μέχρι εκεί. Δεν υπήρχε καμία έκπληξη και καμία συναισθηματική μεταβολή κατά τη διάρκεια της παράστασης. Ακόμα και το σκηνικό του Πάρι Μέξη που δημιουργούσε μια κατάνυξη δεν ήταν τόσο ισχυρό για να παίξει με τη διάθεση του κοινού.
Ο Γιάννης Στάνκογλου, στο ρόλο του Φράνγκεστάιν στην πρώτη πράξη ήταν ένα με την παρέα. Έβγαινε στη σκηνή έβαζε την τεχνική του χωρίς σπουδαία συναισθηματική φόρτιση και ξανάβγαινε. Είναι ένας πολύ καλός ηθοποιός αλλά, στο έργο αυτό, κάτι δεν του πήγε πολύ καλά. Ήταν σαν να τον είχαν πετάξει σε έναν ωκεανό και τον άφησαν να κολυμπήσει χωρίς οδηγίες. (Βλ. όσα έγραψα για κείμενο, σκηνοθεσία). Στη δεύτερη πράξη και αφού πέρασε λίγη ώρα ήταν σαν να ξαναβρήκε τον εαυτό του. Σταμάτησε να είναι ο Γιάννης Στάνκογλου και έγινε ο δρ. Φράνγκεστάιν ευαίσθητος, ηττημένος, παράφρονας, άνθρωπος κι όχι Θεός, με τα συναισθήματά του να ακολουθούν τις πράξεις του.
Οι υπόλοιποι ηθοποιοί της παράστασης έπαιξαν μονοδιάστατα. Όταν ήταν θυμωμένοι ή λυπημένοι είχαν μόνο αυτά τα συναισθήματα. Δε συμμετείχαν σε τίποτα. Προσπάθησαν να σωθούν έχοντας να υπερασπιστούν ένα εγκεφαλικό κείμενο και όπως αποδείχτηκε όχι επαρκής βοήθεια. Θα κάνω μια ξεχωριστή αναφορά στον Γιώργο Μπινιάρη που απολαυστικός ως Σερβιτόρος, είναι ο μόνος “προσγειωμένος” στην πραγματικότητα και διδάσκει τη ζωή μέσα από συνταγές για κοκτέιλ και λακωνικά ρητά. Όσο για την Ελίζα δεν την ξέρουμε. Την ακούμε ελάχιστα. Λάμπει δια της απουσίας της.
Ταυτότητα Παράστασης
Που: Θέατρο Πορεία, Τρικόρφων 3-5, Αθήνα, Πλατεία Βικτωρίας. Τηλ: 210 8210991, 210 8210082.
Ε: info@poreiatheatre.com | https://poreiatheatre.com/
Πότε: Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00, στις 21:00 (έως 1/2), Κυριακή στις 18:00 | Τετάρτη στις 19:00
Διάρκεια Παράστασης: 90΄
Τιμή Εισιτήριου: Από 25 ευρώ έως 16€
Προπώληση: poreiatheatre.com, more.com, Nova, Public, βιβλιοπωλεία Ευριπίδης, Viva Spot Τεχνόπολη, αθηνόραμα.gr
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Έρι Κύργια
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου
Σκηνικά – Κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Gary Salomon
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Χορογραφίες – Επιμέλεια κίνησης: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δήμητρα Κουτσοκώστα, Αρίστη Τσέλου
Φωτογραφίες: Μαρίζα Καψαμπέλη
Παίζουν: Ιερώνυμος Καλετσάνος, Γιώργος Μπινιάρης, Μαρία Πανουργιά, Γιάννης Στάνκογλου, Χριστίνα Στεφανίδη, Γιώργος Συμεωνίδης
Φωτεινή Βαμβούκη
Latest posts by Φωτεινή Βαμβούκη (see all)
- Είδαμε την παράσταση ΚΑΠΟΥΤ του Νικολάι Άλντο - 27 Φεβρουαρίου 2025
- Είδαμε την παράσταση «Ο κόκκινος Ιπποπόταμος»στο θέατρο ΕΝ-Α - 5 Φεβρουαρίου 2025
- Είδαμε την παράσταση “ FRANKENSTEIN & ELIZA” στο Θέατρο Πορεία - 30 Ιανουαρίου 2025
Καμία κριτική