Συνομιλώντας με ένα “Πέρα Πλάσμα”, τον ποιητή-μουσικό Γιάννη Τσαμαντάκη
ΟΟι kallitexnes.gr, ενόψει της μεγάλης συναυλίας του στις 6 Δεκεμβρίου στον Σταυρό του Νότου, είχαν τη χαρά να συνομιλήσουν με τον ποιητή και μουσικό Γιάννη Τσαμαντάκη. Με ειλικρίνεια και αγάπη για την τέχνη που υπηρετεί, μας μίλησε για τη σημασία της ποίησης στη ζωή του, για το πάντρεμα ποίησης-μουσικής, για συνεργασίες και μελλοντικά πλάνα, για τα όνειρά του, και κυρίως μας εξήγησε γιατί είναι και εκείνος ένα “Πέρα πλάσμα”. Aς τον απολαύσουμε λοιπόν σε μια κατάθεση ψυχής, σε ένα ταξίδι που αξίζει να είναι κανείς συνοδοιπόρος.
Από επαγγελματίας αθλητής του handball, αρχικά ποιητής και έπειτα ποιητής και μουσικός μαζί. Πώς ακριβώς προέκυψε αυτή η μετάβαση από το ένα στοιχείο στο άλλο; Ρωτώ επειδή η ψυχή του ποιητή σίγουρα ενυπήρχε από γεννησιμιού σας. Τι ακριβώς την έκανε να αναδυθεί;
Σίγουρα υπήρχε και υπάρχει ψυχή. Όχι του ποιητή, ΨΥΧΗ σκέτο. Και ήρθε η ώρα της να αναδυθεί τώρα. Όλες οι αλήθειες περιμένουν μέσα σε όλα τα πράγματα, ούτε βιάζονται ν’ απελευθερωθούν μα ούτε και αντιστέκονται.
Ζούμε την εποχή που μας αρέσει να βάζουμε ταμπέλες σε όλα τα πράγματα, δηλαδή ό,τι δηλώσεις (ειδικά αν το “πουλάς” καλά) είσαι. Από την άλλη πλευρά, η ζωή η ίδια είναι ένα ταξίδι στη διάρκεια του οποίου μεταβάλλεσαι μέρα τη μέρα. Οπότε αν πρέπει να πάρω και εγώ έναν τίτλο θα προτιμούσα το ταξιδευτής που αυτή την περίοδο είναι και ποιητής. Δεν μπορώ τα λιμνάζοντα νερά, τα βαριέμαι.
Η ποιητική συλλογή σας «Τα Πέρα Πλάσματα» (εκδόσεις ΕΚΑΤΗ) η οποία το 2016 μέσα σε 2 μήνες φτάνει στη β’ έκδοση της, τι ακριβώς πραγματεύεται και από πού αντλεί την έμπνευσή της; Σε ποιους θα μπορούσατε να την αφιερώσετε;
Ήχοι, ανάσες, μυρωδιές και πάθη. Από εκεί αντλεί την έμπνευση της. Βιώματα του παρελθόντος σε μία εποχή που η ισορροπία μέσα μου σαν άνθρωπος μόλις είχε αρχίσει να εμφανίζεται. Οπότε και αποφάσισα η πρώτη μου ποιητική συλλογή να είναι ένα μωσαϊκό από το παρελθόν, για δύο λόγους. Πρώτον, για να συμφιλιωθώ μαζί του, να το ξορκίσω και επιτέλους να το έχω συνοδοιπόρο μαζί μου και δεύτερον, για να δείξω ότι το Πέρα Πλάσμα Γιάννης Τσαμαντάκης εμφανίστηκε… αναδύθηκε, και πλέον «Υπάρχει δύναμη, πυγμή, σφυρί και αμόνι» (Μπλε πάγος-2016). Αφιερωμένη σε όλους αυτούς που αναφέρουν οι σελίδες της και είναι πολλοί. Αποχαιρετισμός και αφιερωμένο σε αυτούς τους πολλούς λοιπόν…
Πιστεύετε ότι ακόμα και σήμερα στον αιώνα της ταχύτητας και της αρυτίδωτης επιφάνειας, υπάρχουν ακόμα τα “Πέρα πλάσματα”; Και αν υπάρχουν ποια πιστεύετε ότι είναι αυτά και πού μπορεί να τα βρει κάποιος;
Φυσικά και υπάρχουν. Είναι οι «άλλοι, αλλόκοτοι, φευγάτοι, ευάλωτοι, ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΙ», όπως λέει το ομώνυμο ποίημα-τραγούδι. Αυτά είναι Τα Πέρα Πλάσματα για εμένα. Μπορεί να τα βρει παντού κανείς απλά πρέπει να μπορεί να δει πέρα από την επιφάνεια, πρέπει να είναι πρωτίστως ένα Πέρα Πλάσμα και αυτός δηλαδή. Είναι κάτι σαν τις νεράιδες και τα ξωτικά. Υπάρχουν αλλά δεν μας αφήνουν να τα δούμε αν δεν αισθανθούν ασφάλεια και ζεστασιά. Και τέλος Πέρα Πλάσματα είναι και τα άτομα που οι κοινωνία μας τα έχει κλείσει σε ιδρύματα λόγω της “ιδιαιτερότητας τους” ενώ θα έπρεπε να έχει γίνει το αντίθετο και να τα αφήσουμε να μας πούνε της αλήθειες τους. Οι υπόλοιποι απλά δεν με αφορούν. “Καλοδεχούμενος κάθε άνθρωπος καθάριος και ειλικρινής”.
Η αυθεντικότητα για εμένα είναι το σημαντικότερο σε κάθε άνθρωπο γιατί κάθε αυθεντικός άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι και αληθινός. Έχει αφουγκραστεί το μέσα του, το τι διψάει η ψυχή του να κάνει, και απλά έχει αφεθεί με τη ροή της ενέργειας του.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 ολοκληρώνετε και κυκλοφορείτε (εκδόσεις ΟΤΑΝ) το project –concept album “ΤΑ ΠΕΡΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ-Το τραγούδι του εαυτού μας”, βασισμένο στο ποίημα του Walt Whitman “Song of myself”. Πώς προέκυψε η ιδέα της μελοποίησης και τι ξεχωριστό πιστεύετε ότι έχει η συγκεκριμένη πρωτοβουλία;
Το καλοκαίρι του 2017 στις διακοπές μου ετοίμαζα ένα δικό μου concept, μια ιστορία, για να γίνει βιβλίο-cd. Έτυχε(;) να πέσει στα χέρια μου τότε το Song of myself του Walt Whitman. Το λάτρεψα και είδα ότι σχεδόν 200 χρόνια πριν έλεγε ό,τι ήθελα να πω και εγώ με την ιστορία μου. Και εγένετο το “Το τραγούδι του εαυτού μας”. Το έκοψα, το έραψα, πρόσθεσα πράγματα και το προσάρμοσα να έχει και μελωδία στον τρόπο αφήγησής του. Ο άνθρωπος είχε μιλήσει με τον Θεό (ή με τ’ άστρα), τι να λέμε τώρα. Το ξεχωριστό είναι ότι είναι πρώτη φορά παγκοσμίως που κάποιος δημιουργεί και μελοποιεί ένα concept album βασισμένο στο συγκεκριμένο ποίημα.
Ποιοι και πόσοι μουσικοί και καλλιτέχνες συμμετέχουν σε όλο αυτό το project –concept album; Πείτε μας, αν θέλετε, κάποια πράγματα για την όλη διαδικασία μεταφοράς ενός ποιητικού έργου σε μελωδίες και νότες.
Συμμετέχουν 71 διαφορετικοί καλλιτέχνες (μουσικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί και εικαστικοί). Η όλη διαδικασία ήταν όμορφα επίπονη. Δύσκολο πράγμα, ειδικά αν οι μελωδίες και οι νότες που πρέπει να ντύσουν το κάθε τραγούδι μέσα στη ροή της ιστορίας είναι από πολλά όργανα και όχι από μια κιθάρα που παίζει δύο ακόρντα ή ένα πιάνο που παίζει μια μελωδική γραμμή.
Δηλώνετε συγγραφέας-μουσικός. Σύμφωνα με την άποψή σας, τι πιθανόν χωρίζει και τι ενώνει έναν συγγραφέα από/με έναν μουσικό;
Ένας συγγραφέας λέει κάτι με λέξεις, ένας μουσικός λέει κάτι με νότες. Και οι δύο δηλαδή λένε-καταθέτουν κάτι. Απλά με άλλο τρόπο έκφρασης.
Με ποιον ακριβώς τρόπο η φιλοσοφία του Walt Whitman επηρέασε τον δικό σας τρόπο σκέψης; Τι επίδραση είχε στη ζωή σας;
Μεγάλη επιρροή στον τρόπο σκέψης και ζωής. Το παράξενο-ιδιαίτερο είναι ότι μετά την ανάγνωση του Whitman λες και όλη αυτή η νοηματική και λεκτική μαγεία και επιβλητικότητα του να ενσωματώθηκε μέσα μου! Δεν αποστήθισα ή διάλεξα σημεία που μου άρεσαν από το Song of myself, το Song of myself μπήκε μέσα μου. Σίγουρα, αν υπάρχει η κατάλληλη υποδομή μέσα σου, το συγκεκριμένο ποίημα σου δείχνει πόσο υπέροχος και αγέρωχος είναι και ΠΡΕΠΕΙ να είναι ο κάθε άνθρωπος.
Αντιλαμβάνομαι, διαβάζοντας για εσάς, ότι το θέμα “αυθεντικότητα”είναι μεγάλης σημασίας για όλα όσα πρεσβεύετε ως καλλιτέχνης. Τι καθορίζετε εσείς ως αυθεντικότητα; Πιστεύετε ότι είναι εύκολο να τη συναντήσει κανείς τη σημερινή εποχή όπου όλα τρέχουν και κοιτούν μόνο το αρυτίδωτο της θάλασσας;
Η αυθεντικότητα για εμένα είναι το σημαντικότερο σε κάθε άνθρωπο γιατί κάθε αυθεντικός άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι και αληθινός. Έχει αφουγκραστεί το μέσα του, το τι διψάει η ψυχή του να κάνει, και απλά έχει αφεθεί με τη ροή της ενέργειας του. Αν είσαι αυθεντικός είσαι και υπέροχος σε ό,τι και αν κάνεις γιατί είσαι ΕΣΥ. Μοναδικός δηλαδή!
Είναι δύσκολο, αλλά όχι τόσο δύσκολο όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Απλά οι περισσότεροι δυστυχώς προτιμάνε να είναι trendy και ρεπλίκες και να ανήκουν στη μάζα (η εύκολη λύση δηλαδή).
Πείτε μας, αν θέλετε, κάποια πράγματα για τη θεατρική σας συνεργασία με τον Φώτη Μακρή στην παράσταση “Άνοδος”. Πώς ακριβώς προέκυψε, τι αποκομίσατε από όλο αυτό και τι ανταπόκριση είχε από το ευρύ κοινό;
Προέκυψε τυχαία σε ένα πρωτοχρονιάτικο πάρτυ, ήξερα ήδη τον Φώτη Μακρή και την Στέλλα Κρούσκα και έτσι όπως μιλούσαμε, μου είπαν για πλάκα στην αρχή ότι για το θεατρικό τους εργαστήρι, όπου θα ανέβαζαν το καλοκαίρι το συγκεκριμένο έργο, δεν είχαν σαν physique έναν συγκεκριμένο ρόλο που θα ταίριαζε να τον κάνω εγώ. Εγώ κλασικά «μέσα» σε ό,τι καινούριο που θα ομορφύνει το ταξίδι μου εδώ στον πλανήτη γη, είπα ναι. Και καλά να πάθω (γέλια). Φοβερή εμπειρία, είδα τον κόσμο του θεάτρου από την πλευρά του ηθοποιού. Όλα τα άγχη του, το πόσο δουλειά έχει όλο αυτό, και το πόσο σε καταβάλει η κάθε πρόβα και παράσταση. Αν είχα χρόνο θα το ξαναέκανα για να συγκρίνω το τότε με το τώρα. Τότε ντρεπόμουν πολύ, τώρα όχι.
Στις 6 Δεκεμβρίου 2019, στο Σταυρό του Νότου 131, γίνεται η μεγάλη συναυλία σας. Πείτε μας κάποιες πληροφορίες γι αυτή, και κυρίως για το πώς νιώθετε εν αναμονή του μεγάλου αυτού γεγονότος.
Την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου (μέρα του Αγίου Νικολάου) θα γίνει η πρώτη συνάθροιση των Πέρα Πλασμάτων όπου θα παίξουμε ζωντανά όλο το concept album 75 λεπτών χωρίς διακοπή. Τώρα νιώθω αγχωμένος και χαρούμενος μαζί. Είναι δύσκολο το υλικό του cd για να αποδοθεί σωστά ζωντανά, αλλά πιστέψτε με, μιας και έχουν προχωρήσει οι πρόβες, ΘΑ ΑΠΟΔΟΘΕΙ όπως του αρμόζει. Εκείνη τη μέρα, θα νιώθω σαν ένα παιδί που μαζί με άλλα 9 παιδάκια (τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας δηλαδή), θα δώσει την κατάθεση ψυχής του μπροστά σε Πλάσματα που αγαπάει και τον αγαπάνε, τι πιο όμορφο; Ανυπομονώ να δώσω και να πάρω αγάπη. Αυτό.
Στις 9 Νοέμβρη επίσης, στις 19:30, θα γίνει και μια παρουσίαση του βιβλίου-cd μας στο βιβλιοκαφέ Έναστρον στη Σόλωνος, όπου θα ακούσουμε οπτικοακουστικό υλικό και θα συζητήσουμε για Τα Πέρα Πλάσματα. Για να ζεσταθούμε σιγά σιγά με όμορφη ενέργεια για το επερχόμενο live στο Σταυρό του Νότου.
Ως τελευταία ερώτηση, ας μας αναφέρετε την πρώτη ευχή που σας έρχεται αυτή τη στιγμή στη σκέψη και ένα γνωμικό που είναι γνωμικό ζωής για εσάς ή σας χαρακτηρίζει ως άνθρωπο και καλλιτέχνη.
«Να δημιουργείς, και δημιουργώντας να δημιουργείσαι και να μην είσαι τίποτα άλλο από τη δημιουργία σου” (Αριστοτέλης), και “Να περιπλανιέσαι, γιατί όλοι όσοι περιπλανιούνται δεν έχουν απαραίτητα χαθεί” (J. R.R. Tolkien), αλλά “Χαμένοι είναι όλοι όσοι δεν περιπλανώνται” (Γιάννης Π.Π. Τσαμαντάκης).
Υγεία και αυθεντικότητα σε όλους εύχομαι.
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- “Τα πνεύματα του Χιλ Χάους”, σε σκηνοθεσία Ανδρονίκης Αβδελιώτη, στο “Αγγέλων Βήμα” - 14 Δεκεμβρίου 2024
- “Το Παλτό” του Νικολάϊ Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία-διασκευή Θοδωρή Γκόγκου, στο θέατρο “Αργώ” - 6 Δεκεμβρίου 2024
- Εντρυφώντας στην “Υψηλή μαγειρική των σχέσων”, σε σενάριο Βίλης Σωτηροπούλου και σκηνοθεσία Κέλλυς Σταμουλάκη, στο Θέατρο της Ημέρας - 27 Νοεμβρίου 2024
Καμία κριτική