Το θέατρο «Αργώ» άνοιξε την πόρτα του το 2002. Υπό την φροντίδα της Αιμιλίας Υψηλάντη, το παλιό διατηρητέο κτίσμα έγινε ένας λαμπρός χώρος πολιτισμού. Το μοναχικό καράβι του Ιάσονα όμως, με την αγάπη και τη συμπαράσταση του κοινού, έκλεισε φέτος 16 χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας μέσω σπουδαίων παραστάσεων, που άφησαν εποχή στα θεατρικά χρονικά. Το θέατρο διαθέτει μια κεντρική σκηνή και μια ακόμα υπόγεια, μα καλαίσθητη μικρότερη σκηνή, η οποία επίσης φιλοξενεί παραστάσεις σαν εκείνη που είχα τη χαρά να παρευρεθώ. Κατεβαίνοντας τις στριφογυριστές σκάλες, βρέθηκα ξαφνικά στην αίθουσα… Μια μορφή στην άκρη της σκηνής, ο Άμλετ, στεκόταν ακίνητη και ο ήχος της λυσσασμένης θάλασσας μας τύλιξε όλους. Μέσα στο βρυχηθμό των κυμάτων ξεκίνησε και η παράσταση…
Λίγα λόγια για το έργο:
Μια μουσικοχορευτική δραματουργία, βασισμένη στο έργο του Γερμανού δραματουργού Χάϊνερ Μύλλερ και στο έργο του «Η μηχανή Άμλετ». Μια χορευτική κατά κύριο λόγο ερμηνεία ενός αντιήρωα χαμένου στον χωροχρόνο, που μαζί με την αγαπημένη μορφή της Οφηλίας αναλώνεται όσο και εκείνη στα χρονικά ερείπια της κάθε εποχής, τόσο ατομικά, όσο και πολιτικά. Το λευκό φόρεμα συμβολίζει το ιδανικό που ποτέ δεν επετεύχθη. Τα σημεία των καιρών ουρλιάζουν σε κάθε στιγμή τις διαταγές τους, ο Άμλετ φορά τη μάσκα του θανάτου και αναρωτιέται «Να ζει κανείς ή να μη ζει». Η απάντηση είναι ότι τελικά κάποιος μπορεί να μη ζει, αλλά να είναι ζωντανός…
Η Φαίδρα Σούτου σαν Οφηλία, με εντυπωσιακά χορευτικά που μοιάζουν σαν στατικός ηλεκτρισμός, με ένταση και σκληράδα, με λευκό πρόσωπο που η ακινησία μοιάζει να προβάλει με τον πιο έντονο τρόπο τα συναισθήματα, τοποθετείται μέσα σε ένα περιβάλλον που μοιάζει να κινείται σαν σφαίρα σε φυγόκεντρο.
Η κριτική μας:
Η κριτική μου, όπως και το ίδιο το έργο, ας ξεκινήσει με την παράφραση ενός τραγουδιού που αγαπώ πολύ και του οποίου το κλίμα παραπέμπει ακριβώς στο κλίμα της παράστασης.
«Κάποιος φωνάζει πάνω σ ’ένα λόφο που κοιτά τη θάλασσα. Κανείς εδώ πάνω… είναι μια αυταπάτη. Πότε επιτέλους θα μάθω;
Είμαι ολομόναχος εδώ… παρέα με το κενό, τους γλάρους και τη βροχή. Η αποξένωση ριγεί το κορμί μου και μου ψιθυρίζει εικόνες από το σπίτι.
Τυφλά αναρωτιέμαι πώς μπορούν να έρθουν να με βρουν… ίσως να μη γνωρίζουν καν. Το κορμί μου τρέμει περιμένοντας με αγωνία το κάλεσμα του λευκού κρανίου…
Εδώ σ’ αυτή τη φυλακή που έφτιαξα μόνος μου, έγινα χρόνο με το χρόνο ένας ήρωας. Όμως δεν υπάρχει λατρεία… Πού μου έκρυψαν το θρόνο;
Κι έτσι ουρλιάζω εικόνες από το σπίτι.»
Στην παράσταση που είδαμε τίθεται υπό ανάλυση ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οποίος χτυπημένος από τα ανωτέρω ερωτήματα καθίσταται διαχρονικός και αιώνιος. Έπειτα από κάθε μεγάλη αλλαγή στην πορεία της ανθρωπότητας (και οι αλλαγές ήταν πολλές), όταν όλα μεταβάλλονται και τελούν υπό αμφισβήτηση, είναι φυσικό να συμβεί το ίδιο και στον άνθρωπο.
Οι ηθικές αξίες μεταβάλλονται ή χάνονται… τα στεγανά μιας κοσμοθεωρίας ραγίζουν και σπάνε και ο άνθρωπος βρίσκεται μετέωρος στο κενό. Σαν ξεστρατισμένο βέλος μοιάζει να περιπλανιέται τυφλά στο διάστημα του άχρονου χρόνου, ψάχνοντας να βρει το ιδανικό του. Κάποια στιγμή όμως απλά παγώνει και γίνεται άγαλμα. Φορά μια μάσκα και υποδύεται τον ζωντανό-νεκρό. Το μόνο του ιδανικό είναι το λευκό φόρεμα της Οφηλίας.
Θα τα καταφέρει άραγε εκείνη να ξεπεράσει τη μάσκα του λευκού θανάτου και να ντυθεί τον κόσμο;
Ή το σκληρό σώμα του Άμλετ θα την κρατήσει να αιωρείται σαν πλοίο, που δε φτάνει ποτέ στην ακτή;
Θα μπορέσουν να βρουν μια ελπίδα, κοιτώντας όλα όσα έχουν απομείνει γύρω τους από τα παιχνίδια της ιστορίας;
Σε κάθε εποχή υπάρχουν οι απανταχού Άμλετ και Οφηλίες. Οι δύο ψυχισμοί συνοδεύουν κάθε μεγάλη αλλαγή που γεννά τη ματαιότητα, κάθε μεγάλη επανάσταση που δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα, κάθε παιχνίδι της μοίρας που είναι τελικά μόνο ένα παιχνίδι, που παίζεται στις πλάτες των απανταχού ιδεαλιστών και ρομαντικών. Θυμάται κανείς εύκολα τα σπαρακτικά λόγια της Οφηλίας, «Πώς γλίστρησε αυτό το μυαλό στο χάος; Αυτά τα μάτια, η γλώσσα αυτή η κοφτερή, η ευγενική αυτή όψη πως έπεσαν τώρα στον γκρεμό; Εγώ που άκουσα από το στόμα αυτό να βγαίνει μουσική, ακούω τώρα κρότους». Τους κρότους κάθε πολέμου, κάθε πόρτας που κλείνει οριστικά τα όνειρα και τις ελπίδες, κρότους από λέξεις και νοήματα που μοιάζουν σαν διαταγές, αλλά δε βγάζουν λέξη. Κρότους για έναν ξένο που είναι τελικά πιο ξένος από τον ίδιο του τον εαυτό.
Δύο performers επί σκηνής συν-κινούνται μέσα σε ένα οπτικοακουστικό τοπίο. Μέσα σε μια ματαιότητα του χρόνου, σε μια αγάπη χωρίς αρχή και χωρίς τέλος, μια αγάπη που είναι κλινικά νεκρή, σαν το λευκό φόρεμα του ιδανικού που παρέμεινε κρεμασμένο σαν καμβάς στον οποίο αποτυπώνονται τα ψήγματα της ιστορίας και του χρόνου, που αδυσώπητα περνά. Αυτό που απομένει είναι η τελική εντύπωση: το κενό μεταξύ δύο ανθρώπων που πολλές φορές είναι μόνο μια σπασμένη γέφυρα.
Η σκηνική παρουσία του Ντένη Μακρή, ακόμα και ακίνητος ή αμίλητος, μιλά με χίλιες λέξεις και το εκτόπισμα του στην κυριολεξία καθηλώνει. Γεννημένος για μεγάλους ρόλους, η λάμψη και ταυτόχρονα η τραγικότητα της μορφής του τον κάνουν έναν σπουδαίο πρωταγωνιστή και ανεβάζουν ψηλά τον πήχη για το τι εστί μεγάλος καλλιτέχνης.
Η σύλληψη, δραματουργική επεξεργασία και χορογραφία ανήκουν στη Φαίδρα Σούτου. Σαν Οφηλία, με εντυπωσιακά χορευτικά που μοιάζουν σαν στατικός ηλεκτρισμός, με ένταση και σκληράδα, με λευκό πρόσωπο που η ακινησία μοιάζει να προβάλει με τον πιο έντονο τρόπο τα συναισθήματα, τοποθετείται μέσα σε ένα περιβάλλον που μοιάζει να κινείται σαν σφαίρα σε φυγόκεντρο. Οι κινήσεις λίγες και σκληρά επαναλαμβανόμενες, σαν να προσπαθούν να ξεφύγουν από ένα αυστηρά καθορισμένο πλάνο και δεν το επιτυγχάνουν…
Στο χορευτικό αυτό, μπορεί κάποιος σχεδόν να ζήσει την αγωνία των πρωταγωνιστών στο αέναο loop του χρόνου που δεν έχει σταματημό και δεν οδηγεί τελικά πουθενά. Εξαιρετική χορογραφία, η οποία με τη βοήθεια και σύμπραξη του δημιουργικού συνεργάτη Ευθύμη Χρήστου, μας προσέφερε ένα υπέροχο δείγμα σύγχρονης τέχνης. Η αντίθεση μεταξύ ακινησίας και πλαστικότητας, ο χορευτικός συμβολισμός, η ιδέα της ψυχικής απομόνωσης, η αποξένωση φανερώθηκαν με εντυπωσιακό τρόπο μέσω της χορογραφίας αυτής και η συνεργασία αυτή γέννησε μια εντελώς ξεχωριστή και αξέχαστη παράσταση. Εξαιρετική δουλειά και για τους δύο. Εύχομαι και περιμένω νέες ιδέες και παραστάσεις και από τις δύο πλευρές στο άμεσο μέλλον.
Ο ηθοποιός Ντένης Μακρής υποδύεται τον Άμλετ σε μια σύγχρονη χορευτική απόδοση. Η δυσκολία του ρόλου του έγκειται αφενός στο γεγονός ότι πρέπει να χορογραφεί και αφετέρου στο ότι οι μόνες λέξεις που λέει στο έργο είναι «Δε μπορώ». Τα υπόλοιπα μιλούν μέσω του προσώπου και μέσω του σώματος. Η επιλογή του συγκεκριμένου ηθοποιού είναι σύμφωνα με τη γνώμη μου και η πιο σωστή, επειδή μόνο ένας πραγματικά ταλαντούχος και υψηλών προδιαγραφών ηθοποιός θα μπορούσε να αποδώσει σωστά έναν τέτοιο ρόλο. Η σκηνική του παρουσία, ακόμα και ακίνητος ή αμίλητος, μιλά με χίλιες λέξεις και το εκτόπισμα του στην κυριολεξία καθηλώνει. Γεννημένος για μεγάλους ρόλους, η λάμψη και ταυτόχρονα η τραγικότητα της μορφής του τον κάνουν έναν σπουδαίο πρωταγωνιστή και ανεβάζουν ψηλά τον πήχη για το τι εστί μεγάλος καλλιτέχνης. Εναποθέτω όλες μου τις ελπίδες στο τεράστιο ταλέντο του και ειλικρινά εύχομαι το μέλλον να μου προσφέρει αντίστοιχες ευκαιρίες να τον θαυμάσω μέσα από σπουδαίους ρόλους.
Η σύλληψη και η σκηνοθεσία-βίντεο ανήκει στον Θανάση Τότσικα, η μουσική στον Γιάννη Λούκο και οι φωτισμοί-σκηνική εγκατάσταση στον Βασίλη Αποστολάτο. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή της εντυπωσιακής μάσκας είναι το αποτέλεσμα της έμπνευσης της Μάρθας Φωκά. Σε μινιμαλιστικό καμβά, με πινελιές ήχου και χρώματος, επαναλαμβανόμενες φράσεις, αφαιρετικά σκηνικά και ένα βίντεο που εισάγει άμεσα στην αισθητική της παράστασης, όλοι οι παραπάνω δημιουργοί συνετέλεσαν στο άκρως βαθύ και εντυπωσιακό αποτέλεσμα επί σκηνής.
Ζούμε σε μια χρονική στιγμή όπου ο συμβολισμός μιας εποχής, αναλωμένος πια σε βαρύγδουπες αναλύσεις, ζητά την απάντηση μέσα από την έκφραση της κίνησης και της σιωπής. Γυρνάμε την πλάτη στις λέξεις που μοιάζουν σαν ασύλληπτοι κρότοι και με τον ήχο της σιωπής, χαράσσουμε τα δικά μας μονοπάτια στον δρόμο της ζωής. Μια παράσταση αφιερωμένη σε κάθε Άμλετ και Οφηλία που κρύβουμε μέσα μας και προσπερνάμε, αδύναμοι να αποδεχτούμε τη δύναμη της έλλειψης ψυχικής επαφής με τον ίδιο μας τον κόσμο και την ίδια μας τη ζωή.
Το τραγούδι με το οποίο ξεκίνησα την κριτική μου ονομάζεται «Pictures of home» των Deep Purple, γραμμένο σε μια παρόμοια μεταβατική εποχή για αυτούς. Αξίζει κανείς να το ακούσει.
Συντελεστές:
Σύλληψη, δραματουργική επεξεργασία, χορογραφία: Φαίδρα Σούτου
Δημιουργικός συνεργάτης: Ευθύμης Χρήστου
Σύλληψη-σκηνοθεσία video: Θανάσης Τότσικας
Μουσική: Γιάννης Λούκος
Σχεδιασμός φωτισμών-σκηνική εγκατάσταση: Βασίλης Αποστολάτος
Σχεδιασμός-κατασκευή μάσκας: Μάρθα Φωκά
Καλλιτεχνικός σύμβουλος: Έλενα Καρακούλη
Σχεδιασμός αφίσας: Κωνσταντίνα Λεούση
Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης
Βοηθός παραγωγής: Κατερίνα Κουτσοχερίτη
Ερμηνεία: Διονύσης Μακρής, Φαίδρα Σούτου
Voice over: Νίκος Ψαρράς
Θέατρο:
«A Small Argo full of Art».
Η δεύτερη σκηνή του θεάτρου «Αργώ».
Ώρες παραστάσεων και μέρες: 27-28 Οκτώβρη, 3-4 Νοεμβρίου, 10-11 Νοεμβρίου.
Ώρα έναρξης: 21:00
Εκτιμώμενη διάρκεια: 40’
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)
- Εντρυφώντας στην “Υψηλή μαγειρική των σχέσων”, σε σενάριο Βίλης Σωτηροπούλου και σκηνοθεσία Κέλλυς Σταμουλάκη, στο Θέατρο της Ημέρας - 27 Νοεμβρίου 2024
- Συνέντευξη στη θεατρική ομάδα της παράστασης “Το αίμα νερό γίνεται” - 9 Μαΐου 2023
- «Δε μείναν λόγια», το νέο τραγούδι, της ερμηνεύτριας Ζωή Λιαντράκη - 28 Απριλίου 2023
Αγγελική Μπάτσου
Σ’όλο τον κόσμο τελικά δεν μπόρεσα να πάω...κατόρθωσα όμως να φανταστώ και να χαράξω τα ίχνη αυτού μέσα από ταμονοπάτια της ποίησης,της λογοτεχνίας και της φαντασίας. Αγαπημένος μου συγγραφέας ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε,αγαπημένος ποιητής ο Ουϊλιαμ Μπλέϊκ,ο Μπωντλαίρ και ο Απολιναίρ, αγαπημένος ζωγράφος ο Βαν Γκογκ και ο Γκουστάβ Κλιμπ.
Latest posts by Αγγελική Μπάτσου (see all)